Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: Αναλφαβητισμός: ένα διαχρονικό πρόβλημα

Αναλφαβητισμός: ένα διαχρονικό πρόβλημα
   Ανάμεσα στα προβλήματα που θα μας ταλαιπωρήσουν στον 21ο αιώνα –εκτός από το ΑΙDS, τον καρκίνο και τα ναρκωτικά, θα είναι και ο αναλφαβητισμός.
Σύμφωνα με την Ελληνική λαϊκή αντίληψη –αναλφάβητος είναι ο αγράμματος άνθρωπος και “άνθρωπος αγράμματος ξύλο απελέκητο”. Πιο απλά, αναλφάβητος είναι εκείνος που, ενώ έφθασε σε μια μεγάλη ηλικία, δε γνωρίζει ούτε να γράφει ούτε και να διαβάζει και συνεπώς δεν μπορεί να αποταμιεύει την πείρα του ή να επικαλείται την πείρα των άλλων με το διάβασμα κ.τ.λ., άρα έχει τεθεί σε δεύτερη μοίρα, τόσο στην εργασία και παραγωγή όσο και στο θέαμα και στην ψυχαγωγία.
  Σε πρακτικό – προσωπικό  επίπεδο ο αναλφάβητος αντιμετωπίζει τεράστιες δυσκολίες στην καθημερινή ζωή: Δεν μπορεί να διαβάζει οδηγίες χρήσης, συμβόλαια, βιβλία, την ώρα στο ρολόι, πινακίδες, δεν μπορεί να ενημερωθεί για τίποτα που είναι σε γραπτό λόγο. Η επαγγελματική και κοινωνική του δραστηριότητα περιορίζεται δραματικά, αναπτύσσει σχέσεις εξάρτησης με τους άλλους και διακατέχεται από ανασφάλεια, σύμπλεγμα κατωτερότητας και φόβο.
  Ο αναλφάβητος είναι θέμα ταμπού στις ευημερούσες δυτικές πολιτείες. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία. Οι δυτικοευρωπαϊκές κυβερνήσεις, υποστηρικτές της ιδιωτικής εκπαίδευσης και πολιτικοί διαχειριστές των νεοφιλελεύθερων συνταγών του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, απεκδύονται των ευθυνών τους, μετατρέποντας το εν λόγω κοινωνικό φαινόμενο σε προσωπικό πρόβλημα του καθενός, για το οποίο, υποτίθεται, ευθύνεται αποκλειστικά ο ίδιος.
   Οι κοινωνικά αποκλεισμένοι των ανεπτυγμένων χωρών, εγκλωβίζονται έτσι σε έναν φαύλο κύκλο αμάθειας, αναλφαβητισμού, ανεργίας, φτώχειας και εξάρτησης από τον οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν ούτε οι ίδιοι, αλλά σε μεγάλο βαθμό ούτε τα παιδιά τους. Η φτώχεια και η ανέχεια ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών  στη διακοπή των σπουδών τους ή τους στέλνουν σε ειδικά σχολεία, δημιουργώντας έτσι σίγουρα νέους αναλφάβητους.
   Συνεπώς ενώ η παιδεία έχει μεταβληθεί σε μηχανισμό αναπαραγωγής της εξουσίας, τόσο μέσα από ιδεολογικές διεργασίες, όσο και μέσα από την επιστημονική δεοντολογία, ακόμη και μέσα από τον έλεγχο της γνώσης, των προτύπων και την επιλογή στελεχών της παραγωγής και της διοίκησης, οι φέροντες το στίγμα του αναλφάβητου, αδυνατώντας να συμβαδίσουν με τα σημερινά εργασιακά πρότυπα, μη διαθέτοντας υψηλή τεχνογνωσία, ιδιαίτερες δεξιότητες και εξειδίκευση, αποκλείονται από τη γνώση και "ξεγράφονται" από την διαδικασία εργασίας και παραγωγής.
Απόσπασμα από επιστημονική έρευνα

Ο νέος αναλφαβητισμός
  {...} Τα τελευταία χρόνια μια «άλλη» μορφή αναλφαβητισμού έρχεται να πυκνώσει τις παλιές στρατιές των οργανικά αναλφάβητων με νέο αίμα. Σε χιλιάδες μαθητές, οι οποίοι ολοκληρώνουν τις γυμνασιακές και λυκειακές σπουδές τους, παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα κατανόησης ενός κειμένου, αδυναμία να εκφραστούν για κάποιο ζήτημα, να συντάξουν μια ολοκληρωμένη πρόταση στο χαρτί, να συνδυάσουν τις γνώσεις που έχουν λάβει προκειμένου να εξηγήσουν ένα απλό φυσικό φαινόμενο ή ένα κοινωνικό ή ιστορικό γεγονός.
   Είναι σαφές ότι η επιμονή στο εξεταστικοκεντρικό σχολείο δεν αποτελεί παρά τη νεκρολογία της επαφής του μαθητή με την ουσία της γνώσης. Γιατί, βέβαια, αν παρατηρήσει κανείς τη σχέση του περιεχομένου των μαθημάτων, της μεθόδου και των πρακτικών ελέγχου, θα διαπιστώσει εύκολα ότι η σύνθεσή τους, την ίδια στιγμή που μεταλλάσσει τη μαθησιακή διαδικασία σε μεθοδολογική εκγύμναση, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα που μπορεί και να αναστείλει ακόμη και μορφές προσαρμοστικότητας στη μάθηση.
  Η κρατούσα αντίληψη για την Παιδεία προσπαθεί να πείσει ότι η μόνιμη και σταθερή απασχόληση ανήκει στο παρελθόν και καλεί σε συμφιλίωση με την απασχολησιμότητα. Η αντίληψη αυτή επιβαρύνεται με την πρόσδοση ενός εργαλειακού χαρακτήρα στη γνώση, καθώς ταυτίζει τις έννοιες μόρφωση και επανεκπαίδευση με την παροχή γνώσεων και δεξιοτήτων χρηστικού χαρακτήρα, δηλαδή άμεσα εφαρμόσιμων στην αγορά εργασίας. Με άλλα λόγια το σημερινό σχολείο, αντί να εξοπλίζει τους μαθητές με κριτήριο για να ερμηνεύουν και να καλυτερεύουν τη ζωή, τυποποιεί, «συσκευάζει» και παραδίδει μια πληθώρα άψυχων, ξεκάρφωτων και συχνά αχρείαστων γνώσεων, σαν εμπόρευμα για κατανάλωση στις εξετάσεις ή σε μια θέση εφήμερης «απασχόλησης».
Ελένη Νικολαΐδου, «Το Βήμα», 11/08/2010


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α.
1. Ποιες είναι οι κατευθυντήριες ιδέες των δύο κειμένων;
Μονάδες 5
2. Ποια από τα αίτια του αναλφαβητισμού εντοπίζετε στα δύο κείμενα;
Μονάδες 5
3. Πόσο ευθύνεται η Παιδεία για τα αρκετά υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού;
Μονάδες 5
4. Στο 2ο κείμενο να εντοπίσετε τα στοιχεία που επιχειρούν να προκαταλάβουν την άποψη του αναγνώστη.
Μονάδες 5
Β.
1. Να δικαιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στο 2ο κείμενο.
Μονάδες 5
2. Το κείμενο είναι επιστημονικό. Ποια χαρακτηριστικά πιστοποιούν το είδος του;
Μονάδες 5
3. Ποια κοινά στοιχεία εντοπίζετε στα δύο κείμενα;
Μονάδες 5
4. Στο 2ο κείμενο ο συγγραφέας κάνει χρήση της μεταφορικής γλώσσας. Τι επιδιώκει με τη συγκεκριμένη χρήση;
Μονάδες 5
5. Στην 1η παράγραφο του 1ου κειμένου ο συγγραφέας επιλέγει τη μέθοδο του ορισμού. Κατά τη γνώμη σας, γιατί προβαίνει σε αυτή την επιλογή;
Μονάδες 5
Γ. Καλείστε να συμμετάχετε στις εργασίες της Βουλής των Εφήβων. Να γράψετε μια ομιλία στην οποία θα θίγετε τα αίτια και τα αποτελέσματα του αναλφαβητισμού στο άτομο. (400-500 λέξεις).

Μονάδες 60

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ι.Ε.Π.: Οι νέοι φάκελοι υλικού για Αρχαία Ελληνικά, Λογοτεχνία και Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου

Ι.Ε.Π.: Οι νέοι φάκελοι υλικού για Αρχαία Ελληνικά, Λογοτεχνία και Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου