ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ: ΟΙ ΝΕΟΙ

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Εισαγωγικό σημείωμα

Ο Αντώνης Μιχαηλίδης είναι φιλόλογος-ιστορικός και διευθυντής σύνταξης του περιοδικού Οροπέδιο.

Παιδί μου,

Η περίοδος που ζούμε ως χώρα με ώθησε να σου απευθύνω αυτήν την επιστολή προκειμένου να σε ενημερώσω για την κατάσταση που πλήττει τον τόπο μας, αλλά και να σε καταστήσω κοινωνό των σκέψεων και των προβληματισμών μου για το μέλλον.

  Μιλώ ασφαλώς για το δικό σας μέλλον, για το μέλλον της γενιάς σας. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, μετά από έναν εικοστό αιώνα με ραγδαία βήματα βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων, από την οποία ωφελήθηκαν οι δυο προηγούμενες γενιές, μεταβαίνουμε σε μια νέα περίοδο, γεμάτη δυσχέρειες και απειλές για τους κατοίκους του ταλαιπωρημένου αυτού κράτους. Ίσως είστε η πρώτη γενιά από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους που θα ενηλικιωθεί ζώντας σε συνθήκες διαβίωσης χειρότερες από εκείνες των γονιών της. Αυτά τα αγαθά που σταδιακά οι προηγούμενες γενιές κέρδιζαν και κληροδοτούσαν στις επόμενες φαίνεται πως ήρθε η εποχή να τα στερηθούμε. Βιοτικό επίπεδο αξιοπρεπές, δυνατότητες σπουδών και επαγγελματικής αποκατάστασης άφθονες δίνουν πλέον τη θέση τους σε μια βαθιά αβεβαιότητα για το μέλλον, αν όχι σε μελαγχολικές σκέψεις για το τι ξημερώνει αύριο. Η υποβάθμιση της αγοραστικής δύναμης του Έλληνα, που έρχεται με βεβαιότητα, δεν είναι το πιο οδυνηρό στοιχείο της αυριανής πραγματικότητας. Ίσως η απειλή της ανεργίας και η αβεβαιότητα για τη δυνατότητα επιβίωσης για εσάς και τις οικογένειές σας αποτελέσει την πιο δυσβάστακτη συνθήκη του μέλλοντος.

  Ποιοι όμως ευθύνονται για τη ζοφερή αυτή πραγματικότητα; Πώς κατανέμονται οι ευθύνες, ίσως αναρωτηθείς, παιδί μου.

  Για την εξέλιξη αυτή οι ένοχοι είμαστε εμείς, οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι πολιτικοί ηγέτες, που είχαμε καθήκον να σας αναθρέψουμε σε συνθήκες ανθρώπινες, αν όχι άριστες. Δυστυχώς, όμως, δεν ανταποκριθήκαμε στις προσδοκίες σας. Θαμπωθήκαμε από την ευμάρεια και την χλιδή στην οποία βρεθήκαμε αιφνιδιαστικά και χάσαμε τους στόχους και τον προσανατολισμό μας. Σκεφτήκαμε άπληστα και επιπόλαια και θέσαμε σε δεύτερη μοίρα τις υποχρεώσεις μας απέναντι στη γενιά σας. Ο εγωισμός μάς αποπροσανατόλισε και μας απομάκρυνε από το καθήκον μας να σας προϊδεάσουμε για τις αντίξοες συνθήκες που αργά αλλά σταθερά άρχισαν να διαγράφονται στον ορίζοντα. Μεγάλο, ωστόσο, μερίδιο της ευθύνης για την αποτυχία μας αυτή φέρει, παιδί μου, η πολιτική μας τάξη. Αυτή στάθηκε κατεξοχήν ανάξια του ρόλου του καθοδηγητή, λειτούργησε μυωπικά και επιδίωξε σταθερά την εκλογή ή την επανεκλογή της αντίστοιχα. Κατασπατάλησε τους οικονομικούς πόρους του τόπου, δανείστηκε στη συνέχεια υπέρογκα ποσά και έφτασε σήμερα ένα βήμα από την πτώχευση της πατρίδας μας.

  Δυστυχώς, οι συνέπειες αυτής της κρίσης θα στοιχίσουν περισσότερο για τη δική σας γενιά, θα είναι η δική σας γενιά που θα επωμιστεί το μεγαλύτερο κόστος αυτής της κρίσης. Οικονομική στενότητα, για άλλους πιο σκληρή και για άλλους λιγότερο έντονη, θα δυσχεράνει την υλοποίηση των προσωπικών σας ονείρων στη σφαίρα του επαγγέλματος και κατά συνέπεια τα προσωπικά σας σχέδια για οικογενειακή αποκατάσταση και ευτυχία. Αυτό που για τις παλιότερες γενιές φάνταζε εύκολο και προσιτό, να δημιουργήσουν δηλαδή οικογένεια και παιδιά, για τη δική σας, ίσως και για τις επόμενες, θα αποτελέσει στόχο δυσπρόσιτο και θα προκαλεί θλίψη και μελαγχολία.

  Γι’ αυτό, παιδί μου, είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσετε την κρισιμότητα των περιστάσεων και να αγωνιστείτε για τη δική σας προκοπή, την προσωπική, αλλά ταυτόχρονα να συμβάλετε στην αναγέννηση και της πατρίδας, με τη σκληρή κριτική και το ενεργό ενδιαφέρον σας για τα δημόσια πράγματα, γιατί η αποχή από τα κοινά επιτρέπει την υπονόμευση των ονείρων σας και την προδοσία της γενιάς σας.

  Καλή δύναμη.

Ο δάσκαλός σας

Αντώνης Μιχαηλίδης

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Εισαγωγικό σημείωμα

Ο Mιχάλης Κατσαρός ανήκει στην Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά ποιητών, των οποίων το έργο καθορίζεται από τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες. Ο ίδιος είναι ένας αιρετικός ποιητής, ο οποίος με τη ζωή και το έργο του αντιστάθηκε σε κάθε είδους πνευματικό, ιδεολογικό και κοινωνικό περιορισμό, προβάλλοντας το όραμα της ελευθερίας απέναντι στις υποκριτικές συμβάσεις του κυρίαρχου συστήματος. (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ´ Γενικού Λυκείου, Βιβλίο Καθηγητή)

Η διαθήκη μου[1]

Αντισταθείτε

σ’ αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι

και λέει: καλά είμαι εδώ.

Αντισταθείτε σ’ αυτόν που γύρισε πάλι στο σπίτι

και λέει: Δόξα σοι ο Θεός.

Αντισταθείτε

στον περσικό τάπητα των πoλυκατοικιών

στον κοντό άνθρωπο του γραφείου

στην εταιρεία εισαγωγαί-εξαγωγαί

στην κρατική εκπαίδευση

στο φόρο

σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.

Αντισταθείτε

σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα

ώρες ατέλειωτες τις παρελάσεις

σ’ αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει

έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν

σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.

Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους αυτούς που λέγονται μεγάλοι

στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε

στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες

σ’ όλα τ’ ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε

πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι

σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή

δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα

στις κολακείες τις ευχές τις τόσες υποκλίσεις

από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό

αρχηγό τους.

Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών και διαβατηρίων

στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη διπλωματία

στα εργοστάσια πολεμικών υλών

σ’ αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια

στα θούρια

στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους

στους θεατές

στον άνεμο

σ’ όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς

στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας

ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ

αντισταθείτε.

Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την

Ελευθερία.

Μιχάλης Κατσαρός, Κατά Σαδδουκαίων, ΘΕΜΑΤΑ

εκδ. Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος, 1994

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Θέλετε να ενημερώσετε τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές σας σε ποιους καταλογίζει ευθύνες ο συντάκτης της επιστολής (κείμενο 1) που διαβάσατε για τη ζοφερή σημερινή κατάσταση. Για τον λόγο αυτό πυκνώνετε την τέταρτη παράγραφο της επιστολής («Για την εξέλιξη αυτήν … της πατρίδας μας») σε ένα κείμενο 50-60 λέξεων. 

[Μονάδες 10]

Β1. Σε καθεμία από τις προτάσεις/πληροφορίες που ακολουθούν να δώσετε τον χαρακτηρισμό ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ, ανάλογα με το εάν αποδίδουν το νόημα του κειμένου 1 σωστά ή λανθασμένα. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με συγκεκριμένη αναφορά σε αυτό.

Πληροφορία	Σωστή/Λάθος	Αιτιολόγηση με αναφορά στο κείμενο
α) Oι συνθήκες ζωής σήμερα εγγυώνται ένα καλύτερο μέλλον για τους νέους.
β) Oι πολιτικοί μας βαρύνονται με μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η χώρα μας.
γ) Χρέος των νέων είναι να συμμετέχουν στα κοινά και να ασκούν γόνιμη κριτική.
δ) Οι σημερινοί νέοι μεγαλώνουν σε έναν κόσμο καλύτερο από αυτόν των γονιών τους.
ε) Η οικονομική κρίση δε θα σταθεί ικανή να επηρεάσει την υλοποίηση των ονείρων των νέων.

[Μονάδες 15]

Β2. α) «(Η πολιτική μας τάξη) κατασπατάλησε τους οικονομικούς πόρους του τόπου».

i.                    Να αιτιολογήσετε τη χρήση ενεργητικής σύνταξης στην πιο πάνω πρόταση του κειμένου 1.

ii.                  Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

β) Να γράψετε δύο στοιχεία της μορφής και δύο του περιεχομένου από το κείμενο 1 που σας δόθηκε, τα οποία το κατατάσσουν στο κειμενικό είδος της επιστολής.

[Μονάδες 15]

Β3. α) Να σχολιάσετε τη γλώσσα και το ύφος του ποιήματος (κείμενο 2).

β) Το ποίημα που σας δόθηκε (κείμενο 2) ανήκει στην παραδοσιακή ή τη μοντέρνα/νεωτερική ποίηση; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας γράφοντας δύο χαρακτηριστικά της μορφής και δύο του περιεχομένου.

[Μονάδες 15]

Γ. Πιστεύετε πως το ποίημα του Μιχάλη Κατσαρού «Αντισταθείτε» (κείμενο 2) εξακολουθεί να είναι επίκαιρο; Πώς, κατά τη γνώμη σας, ο σύγχρονος άνθρωπος θα μπορέσει να ξεπεράσει τις δυσκολίες που ορθώνονται μπροστά του στην πορεία του για την κατάκτηση της ελευθερίας του; Να αναπτύξετε τις σκέψεις σας σε ένα κείμενο 100-200 λέξεων.

[Μονάδες 15]

Δ. Ο συντάκτης του κειμένου 1 στον επίλογο εκφράζει την αγωνία του για το μέλλον και παροτρύνει τους νέους, εκτός των άλλων, να δείξουν ενεργό ενδιαφέρον για τα κοινά. Το μήνυμα όμως αυτό δε φαίνεται να έχει αποδέκτες το σύνολο των νέων. Πού οφείλεται, κατά τη γνώμη σας, η απάθεια με την οποία σήμερα πολλοί νέοι αντιμετωπίζουν τα κοινά; Ποιες συνέπειες μπορεί να έχει η στάση τους αυτή για την κοινωνία μας; Να γράψετε τις απόψεις σας σε ένα κείμενο 300-400 λέξεων, το οποίο θα δημοσιευθεί στον τοπικό Τύπο.

[Μονάδες 30]

---

[1] Γράφει ο ποιητής: «Το ποίημα αυτό δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Δημοκρατικός τύπος (8-10-1950) λογοκριμένο από προοδευτικό διανοούμενο. Αναγκάστηκα να διαμαρτυρηθώ στο επόμενο φύλλο της ίδιας εφημερίδας με το “υστερόγραφο”». Μιχάλης Κατσαρός, Κατά Σαδδουκαίων, γ΄ έκδοση, εκδόσεις Κείμενα, 1973. Οι συγγραφείς –τιμώντας τον ποιητή– σημειώνουν με πλάγια γράμματα τους στίχους που θεώρησε τότε σκόπιμο να παραλείψει η εφημερίδα.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΝΙΑΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: ΒΑΝΔΑΛΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Εισαγωγικό σημείωμα

Η Αγγελική Καρδαρά είναι δόκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, φιλόλογος και τακτική επιστημονική συνεργάτιδα του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕΜΕ).

Αγαπώ το θρανίο μου

Μαθητές μουντζουρώνουν με μανία τα θρανία τους την ώρα που ο εκπαιδευτικός διδάσκει. Μία πολύ συνηθισμένη εικόνα που συναντάμε στις τάξεις των δημόσιων σχολείων και που γεννά ερωτήματα για την παιδεία που δίνουμε στα ελληνόπουλα. Γιατί η παιδεία είναι μία ευρύτερη έννοια από την εκπαίδευση. Η παιδεία δεν είναι μαθηματικά και αρχαία, αλλά πολιτισμός, αρχές, αξίες και ιδανικά.

  Οι μουντζούρες μικρών και μεγάλων μαθητών πάνω στα θρανία τους κατά τη διάρκεια μάλιστα της διδακτικής ώρας εκφράζουν τη βαρεμάρα τους, την απογοήτευση και την ανάγκη να ξεφύγουν από ένα σχολείο που εγκλωβίζει τη σκέψη τους και τους στερεί τη δυνατότητα να είναι δημιουργικοί. Ταυτόχρονα δείχνουν μία τεράστια έλλειψη σεβασμού, για την οποία ευθυνόμαστε εμείς, οι ενήλικες, με τα λανθασμένα πρότυπα που προβάλλουμε στα νέα παιδιά. Ο σεβασμός αποτελεί πρωταρχική αξία, την οποία δυστυχώς οι Νεοέλληνες δε μαθαίνουν στα παιδιά τους, ενδεχομένως γιατί και οι ίδιοι αγνοούν τη σημασία της.

  Το να βρομίζουν οι μαθητές τα θρανία τους δείχνει την απαξίωσή τους για το σχολείο, τον εκπαιδευτικό και τη μάθηση. Μία τέτοια περιφρονητική αντιμετώπιση του σχολείου από τα παιδιά όχι μόνο δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη, αλλά οφείλει να μας προβληματίσει σοβαρά. Κάθε μουντζούρα είναι ένα καμπανάκι για εμάς. Τα παιδιά δεν αγαπάνε το σχολείο, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν αγαπάνε τα θρανία τους και τα βανδαλίζουν. Τα θεωρούν «ξένα», αλλιώς θα τα αγαπούσαν και θα τα προστάτευαν, όπως για παράδειγμα προστατεύουν το γραφείο τους στο σπίτι και τον υπολογιστή τους. Αυτά τα νιώθουν «δικά» τους, γιατί έχουν αξία για τους ίδιους, και γι’ αυτό αισθάνονται την ανάγκη να τα περιφρουρήσουν. Αντίθετα, το σχολείο, που δεν τους προσφέρει τη χαρά της δημιουργίας, το περιφρονούν και το βανδαλίζουν, με τον χειρότερο κάποιες φορές τρόπο. Έχουν καταγραφεί ακόμα και περιστατικά εμπρησμών σχολείων και μεγάλης καταστροφής τους.

  Τα παιδιά πρέπει να αντιληφθούν ότι το σχολείο είναι «δικό τους» και για αυτό οφείλουν να το διατηρούν καθαρό και να το προστατεύουν από κάθε είδους βανδαλισμό. Για να το νιώσουν όμως δικό τους, είναι αναγκαίο, πρώτον, οι γονείς να διδάξουν στα παιδιά την έννοια και την ουσία του σεβασμού, και δεύτερον, οι εκπαιδευτικοί σε συνεργασία με τους γονείς να παλέψουν για να δώσουν στο σύγχρονο, ελληνικό δημόσιο σχολείο τη λάμψη που οφείλει να έχει. Να πάψει το σχολείο να είναι ένας τόπος μίζερος και σκοτεινός και να γίνει ένας χώρος χαράς, δημιουργίας και καλλιέργειας του πνεύματος. Άλλωστε, στο σχολείο περνάμε ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής μας!

  Εάν δεν αγαπήσουν τα παιδιά το σχολείο και εάν δε μάθουν να σέβονται, θα μουντζουρώνουν τα θρανία, θα απαξιώνουν τον εκπαιδευτικό, θα βρίζουν τον γονιό, θα έρχονται σε σύγκρουση με τον συμμαθητή. Έχει έρθει, επιτέλους, η ώρα να φτιάξουμε το σχολείο του μέλλοντος, το οποίο θα προάγει την ουσιαστική γνώση, το πνεύμα, τον σεβασμό και άλλες υψηλές αξίες. Να φτιάξουμε όλοι μαζί ένα σχολείο όπου ο μαθητής δε θα βαριέται μέχρι θανάτου και δε θα μουντζουρώνει το θρανίο του, την ώρα μάλιστα που ο δάσκαλος πασχίζει να του μάθει κάποια πράγματα, αλλά θα συμμετέχει ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία και θα διδάσκεται με τρόπο βιωματικό και όχι στείρο, ώστε να αφομοιώνει τις ουσιαστικές γνώσεις. […]

Αγγελική Καρδαρά, aggelikikardara.wordpress.com (διασκευή)

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Εισαγωγικό σημείωμα

Ο Κ.Π. Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1863. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Νεοέλληνες ποιητές. Το έργο του κατέχει κεντρική θέση στη νεοελληνική ποίηση και επηρέασε αποφασιστικά την εξέλιξή της. Ο Καβάφης έγραψε ιστορικά, φιλοσοφικά και ερωτικά/αισθησιακά ποιήματα, αν και η κατηγοριοποίηση αυτή είναι εντελώς συμβατική, γιατί οι ομάδες συχνά επικαλύπτονται.

Η Πόλις

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.

Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.

Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·

κ’ είν’ η καρδιά μου –σαν νεκρός– θαμένη.

Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.

Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω

ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,

που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα».

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα βρεις άλλες θάλασσες.

Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς

τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·

και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.

Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού –μη ελπίζεις-

δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.

Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ

στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.

Κ. Π. Καβάφης, Τα Ποιήματα1897-1933, πρόλογος –επιμέλεια: Σαββίδης Π. Γιώργος, εκδ.Ίκαρος, 1984

ΘΕΜΑΤΑ

A.     Διαβάσατε το κείμενο 1 στο διαδίκτυο και θέλετε να ενημερώσετε τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές σας για το περιεχόμενο της δεύτερης και της τρίτης παραγράφου («Οι μουντζούρες … καταστροφής τους»), στις οποίες η αρθρογράφος αναφέρεται στους λόγους για τους οποίους ορισμένοι μαθητές βανδαλίζουν τα σχολικά θρανία. Για τον λόγο αυτό τις αποδίδετε περιληπτικά σε ένα κείμενο 70-80 λέξεων.

[Μονάδες 10]

Β1. Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις ακόλουθες προτάσεις/πληροφορίες ως ΣΩΣΤΗ ή ΛΑΘΟΣ, σύμφωνα με το κείμενο 1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας με συγκεκριμένη αναφορά σε αυτό.

Πληροφορία	Σωστή/Λάθος	Αιτιολόγηση με αναφορά στο κείμενο
α) Οι μουντζούρες των μαθητών στα θρανία τους δε δηλώνουν έλλειψη σεβασμού, αλλά αντίθετα τη δημιουργικότητά τους.
β) Οι μαθητές αισθάνονται «ξένο» το σχολείο τους και γι’ αυτό το βανδαλίζουν.
γ) Για να αγαπήσουν και να προστατέψουν τα παιδιά το σχολείο τους, θα πρέπει αυτό να γίνει χώρος χαράς και δημιουργίας.
δ) Ο σεβασμός δε φαίνεται να αποτελεί πρωταρχική αξία για τον Νεοέλληνα.
ε) Το βρόμισμα των σχολικών θρανίων από τους μαθητές δε θα πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα.

[Μονάδες 15]

Β2. α) Να γράψετε τι δηλώνουν οι παρακάτω διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις του κειμένου 1: Γιατί (πρώτη παράγραφος), Ταυτόχρονα (δεύτερη παράγραφος), όχι μόνο … αλλά (τρίτη παράγραφος), πρώτον … δεύτερον, Άλλωστε (τέταρτη παράγραφος).

β) «Εάν δεν αγαπήσουν τα παιδιά … με τον συμμαθητή» (πέμπτη παράγραφος). Τι επιτυγχάνει η συντάκτρια του κειμένου 1 με το ασύνδετο σχήμα;

[Μονάδες 15]

Β3. α) «Στις δύο στροφές του ποιήματος (κείμενο 2) συσσωρεύονται επίθετα και αντωνυμίες για να αντιπαρατεθούν μεταξύ τους και να κάνουν ολοφάνερη και σαφέστατη την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, προβάλλοντας σαν αιτία τον αποκλεισμό κάθε ονείρου και ελπίδας, δηλαδή το μέγεθος του ανθρώπινου αδιεξόδου».[1] Να επιβεβαιώσετε την πιο πάνω άποψη εντοπίζοντας τρία επίθετα και δύο αντωνυμίες, γράφοντας παράλληλα και τι αντιπαραθέτουν. β) Ποια είναι τα ρηματικά πρόσωπα που κυριαρχούν στο ποίημα (κείμενο 2); Ποια είναι η λειτουργία τους;

[Μονάδες 15]

Γ. Στη δεύτερη στροφή του ποιήματος (κείμενο 2) το ποιητικό υποκείμενο μας μεταφέρει την αίσθηση πως η αντίληψη του κάθε τόπου είναι αποτέλεσμα της ψυχικής μας κατάστασης και των συνολικών μας αντιλήψεων για τη ζωή. Αν δεν ελπίζουμε και επιμένουμε να κοιτάζουμε μόνο τον τρόπο φυγής και τα μαύρα ερείπια της ζωής μας, δεν πρόκειται να υπάρξει διέξοδος για εμάς απ’ τη μικρή «κόχη» που στήνει η ψυχή μας. Συμμερίζονται οι νέοι της εποχής μας την άποψη αυτή; Να γράψετε τη γνώμη σας σε ένα κείμενο 100-200 λέξεων.

[Μονάδες 15]

Δ. Η αρθρογράφος στο κείμενο 1 διαπιστώνει πως πολλοί μαθητές βανδαλίζουν το σχολείο τους με τον χειρότερο –κάποιες φορές– τρόπο και σημειώνει: «Έχουν καταγραφεί ακόμα και περιστατικά εμπρησμών σχολείων και μεγάλης καταστροφής τους». Σε μια ανοιχτή επιστολή 300-400 λέξεων, που θα δημοσιευθεί στον τοπικό Τύπο, να γράψετε τους λόγους που προκαλούν, κατά τη γνώμη σας, τα πιο πάνω φαινόμενα και να αναφερθείτε στους τρόπους με τους οποίους αυτά θα μπορούσαν να εξαλειφθούν.

[Μονάδες 30]

---

[1] Ζωή Ι. Βογιάννου, Το επίθετο στον Καβάφη. Μορφή, σύνταξη & ποιητική λειτουργία, διατριβή, Θεσσαλονίκη, 2004, https://phdtheses.ekt.gr.