Οι θεσμοί πάσχουν

 

Αρχιμ. Κυρίλλου Κωστοπούλου

Ιεροκήρυκα Ι. Μ. Πατρών

Δρος Θεολογίας

Όπως είναι γνωστό, στο χώρο της Δυτικής Ευρώπης έχει θεμελιωθεί η άρνηση της αποφατικής αλήθειας. Η αλήθεια πλέον ταυτίζεται με την διατύπωσή της και μάλιστα με την ατομική διατύπωση, τον ορθό λόγο, ο οποίος γέννησε έναν άλλο πολιτισμό και έναν άλλον τρόπο ζωής, οριστικά ασυμβίβαστο με την ορθόδοξη αλήθεια.

Δυστυχώς, η νέα αυτή κατάσταση πλήττει σήμερα θανάσιμα και την Ορθόδοξη Ελλάδα μας. Κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από το ότι οι θεσμοί στον ελλαδικό χώρο πάσχουν, πράγμα το οποίο αδιαμφισβήτητα εγκυμονεί εθνικούς κινδύνους.

Προσωπικά πιστεύουμε ότι η χώρα μας την στιγμή αυτή κάνει το "salto mortale". Κι αυτό γιατί οι θεσμοί, θρησκεία, πολιτική, γνώση και τέχνη είναι οι μεγάλοι "άρρωστοι". Μπορούμε να υποστηρίξουμε με βεβαιότητα ότι οι θεσμοί αυτοί διέρχονται την μεγαλύτερη κρίση όλων των εποχών.

Ας αρχίσουμε από την θρησκεία, η οποία, αν και δεν είναι θεσμός –και μάλιστα η Ορθοδοξία, η οποία είναι βίωση της Θεανθρώπινης αλήθειας– εν τούτοις διακατέχεται από σκοπιμότητα και ιδιοτέλεια. Μέσα στον χώρο της καλύπτονται ενοχές που οδηγούν  τα μέλη της σε ψυχονευρωτικές καταστάσεις και όχι στην απαλλαγή και την λύτρωση (προτεσταντίζουσες οργανώσεις, πολιτική και κοινωνική θεολογία, νεορθόδοξοι κλπ). Δυστυχώς, το Ευαγγέλιο δεν προσφέρεται γνήσιο, από γνησίους και φωτισμένους διδασκάλους. Τις περισσότερες φορές δεν παρουσιάζεται ο αυθεντικός Χριστός και η ζώσα Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά κηρύσσεται ο υποκειμενικός Χριστιανισμός και η τυπολατρεία. Η νομικιστική συνείδηση καταλαμβάνει τον μεγαλύτερο χώρο και η απουσία του Παναγίου Πνεύματος είναι αισθητή.

Αλλά και η πολιτική σήμερα και στην χώρα μας είναι, εν πολλοίς, ανερμάτιστη,  παράλογη, αντικοινωνική και δημαγωγική. Τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι η διάσπαση, ο ατομισμός και ο αμοραλισμός. Μια πολιτική χωρίς ήθος, οραματισμούς και μεταφυσικές προεκτάσεις. Μια τέτοια πολιτική, όμως, δεν οδηγεί ποτέ μια χώρα στην δικαιοσύνη, στην όντως ελευθερία και στην οντολογική και θεραπευτική αλήθεια.

Επίσης,αν παρατηρήσουμε την πορεία της γνώσης σήμερα, θα διαπιστώσουμε ότι αυτή δεν οδηγεί προς την αλήθεια. Η γνώση υπάρχει σαν επίδειξη ή και σαν παραποίηση ακόμη και αυτής της αλήθειας. Δεν αντικαθιστά πλέον την αμάθεια και την ημιμάθεια, αλλά δημιουργεί απόγνωση και παραμόρφωση της αλήθειας. Αποτέλεσμα μιας τέτοιας μορφώσεως είναι η διαστροφή της συνειδήσεως του Έλληνα και η αλλοίωση της προσωπικότητάς του.

Όσο για την τέχνη, είναι γεγονός ότι αυτή έχασε την αναπλαστική της δύναμη και μεταβλήθηκε σε τρόπο ανέσεως και ατομισμού, προκαλώντας, θα λέγαμε, την χαύνωση στον άνθρωπο του 21ου αιώνα. Η τέχνη στην σύγχρονη εποχή υπάρχει για την τέχνη καί όχι για τον άνθρωπο. Ακόμη, θα τολμούσαμε να ισχυρισθούμε ότι κατέστη προαγωγός στην ανηθικότητα, με την στενή και ευρύτερη έννοια της λέξεως και έπαψε πλέον να είναι γέφυρα σωτηρίας.

Εκ των όσων αναφέραμε πιο πάνω καταφαίνεται ότι ο εκδυτικισμός της πνευματικής μας ηγεσίας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια την χώρα στον πνευματικό θάνατο, αφού αρρώστησαν βαρειά οι θεσμοί της.

Η ανάνηψη και η ανάρρωση χρειάζεται αγώνα προσωπικό και κοινωνικό. "Εγώ ειμί ο Ων", λέγει ο Θεός στον άνθρωπο. Άρα, εσύ, άνθρωπε, δεν "είσαι". Με μένα τον Δημιουργό σου "είσαι" και "γίνεσαι".

Η χώρα μας, μόνον εάν εντάξει τους θεσμούς της στο γεγονός της Θεανθρώπινης αλήθειας, θα κάνει το salto salutis, θα παραμείνει Ορθόδοξη Ελλάδα.

*Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Πελοπόννησος» των Πατρών στις 31/8/2013