Είναι ομάδα ατόμων που συνδέονται μεταξύ τους με φυσικούς και νομικούς δεσμούς. Η μορφή της οικογένειας κι ως προς την ποσοτική σύστασή της κι ως προς την ποιοτική δεν ήταν πάντα η ίδια, αλλά άλλαζε διαρκώς μέχρι να καταλήξει στη σημερινή της μορφή, τη γνωστή σ' όλους οικογένεια που αποτελείται απ' τους γονείς (πατέρας, μητέρα) και τα παιδιά. Σε κάθε όμως εποχή ο ρόλος της ήταν απόλυτα καθοριστικός και στάθηκε αυτή ο βασικός πυρήνας γύρω απ' τον οποίο εξελίχτηκε η ανθρώπινη κοινωνία.
Για πολλά χρόνια ο πρωτόγονος άνθρωπος δε γνώριζε την έννοια της οικογένειας, με την συγκεκριμένη μορφή μιας συγκεκριμένης ομάδας. Τότε, που μεταφερόταν από τόπο σε τόπο ψάχνοντας την τροφή του και παλεύοντας για την επιβίωσή του, ζούσε ομαδική ζωή, χωρίς να δημιουργεί ιδιαίτερους δεσμούς κι υποχρεώσεις. Το μόνο που τον έδενε με τους άλλους συνανθρώπους του ήταν ο φόβος να ζήσει μόνος του κι η ανάγκη της συλλογικής αντιμετώπισης του κινδύνου.
Μόνο τότε που άρχισε να μονιμοποιείται, κατά κάποιο τρόπο, σ' ένα μέρος, όταν δηλαδή κατέβηκε στην πεδιάδα κι ασχολήθηκε με την καλλιέργεια της γης, τότε άρχισαν να διαμορφώνονται οι πρώτες οργανωμένες μορφές κοινωνικής ζωής με τη δημιουργία των φυλών και κατόπιν της οικογένειας.
H πρώτη αυτή οικογένεια ήταν πολύ πλατιά ομάδα που αποτελούνταν απ' όσους κατάγονταν λίγο - πολύ απ' τον ίδιο γενάρχη. Το γενικό χαρακτηριστικό είναι ότι τον κύριο λόγο στην οικογένεια τον είχε ο αρχηγός της, το γεροντότερο δηλαδή μέλος της που αυτό μπορούσε να είναι ή γυναίκα ή άνδρας. Στην περίπτωση της γυναίκας έχουμε τη γνωστή μητριαρχία, την οικογένεια εκείνη στην οποία κυριαρχικός είναι ο ρόλος της γυναίκας, ο οποίος κι επεκτείνεται σ' ολόκληρη την κοινωνία. Εδώ η γυναίκα αναλαμβάνει όλες τις υποθέσεις κοινωνικές και πολιτικές κι αποφασίζει για το ένα ή το άλλο.
Τη μητριαρχία έρχεται να διαδεχτεί η πατριαρχία. Οι ρόλοι αντιστρέφονται. Ο άνδρας, λόγω του καθοριστικού ρόλου του στην εξασφάλιση των υλικών αγαθών, αποκτά σιγά - σιγά περισσότερα δικαιώματα κι εξουσίες απ' τη γυναίκα.
Μέχρι σήμερα ισχύει το πατριαρχικό σύστημα σ' όλους τους λαούς μ' ελάχιστες εξαιρέσεις σε μερικές πρωτόγονες φυλές.
Η διαμόρφωση της οικογένειας εξαρτιόταν κι απ' το είδος των σχέσεων που υπήρχαν μεταξύ των δύο φύλων. Τρία βασικά είδη οικογένειας υπήρξαν σ' όλη την ανθρώπινη κοινωνία: Η πολυανδρία, όταν οι γυναίκες είχαν το δικαίωμα του γάμου τους με πολλούς άντρες (στο Θιβέτ π.χ. μέχρι τώρα επικρατεί αυτό), η πολυγαμία, όταν οι άνδρες μπορούσαν να έχουν πολλές γυναίκες, είτε ταυτόχρονα είτε διαδοχικά (πράγμα χαρακτηριστικό ιδιαίτερα για τους ανατολικούς λαούς) και τέλος η μονογαμία. Στην τελευταία περίπτωση ένας άνδρας μπορεί να έχει μόνο μια γυναίκα και αντίθετα. Η μονογαμία επικρατεί στην εποχή μας σ' όλους τους λαούς (με λίγες εξαιρέσεις στους μουσουλμάνους και μερικές πρωτόγονες φυλές) κι είναι η ανώτερη μορφή της οικογένειας, πάνω στην οποία στηρίζεται η κοινωνία. Είναι από ποσοτική άποψη μικρότερη, γιατί περιλαμβάνει τους γονείς και τα παιδιά και από ποιοτική άποψη πιο γνήσια, γιατί αποτελείται μόνο από συγγενείς πρώτου βαθμού.
Η μονογαμία είναι η τελευταία κι ανώτερη μορφή της οικογένειας και στηρίζεται στην εξωγαμία, δηλαδή στη συνένωση ανθρώπων με όχι συγγενικό αίμα. Επίσης πρέπει για να διατηρείται σωστά, να βασίζεται στην αμοιβαία αγάπη και κατανόηση τόσο ανάμεσα στους γονείς (του άνδρα και της γυναίκας) όσο κι ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου