ΔΙΑΔΊΚΤΥΟ (ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ) -ΚΕΙΜΕΝΑ

Θέμα: Διαδίκτυο

Α) Σχεδιάγραμμα

Θέμα: Το σχολείο σου διοργανώνει μια ημερίδα με θέμα «Νέοι και Διαδίκτυο» κι εσύ αναλαμβάνεις να εκφωνήσεις μια ομιλία, στην οποία θα παρουσιάσεις τα πλεονεκτήματα που παρέχει στους νέους ανθρώπους η χρήση του Διαδικτύου αλλά και τους κινδύνους που αυτή εγκυμονεί για τους νεαρούς χρήστες του.

Ε1. Πλεονεκτήματα

αμφίδρομη επικοινωνία

ενημέρωση (άμεση, πλήρης, έγκαιρη, εναλλακτική…)

συμβάλλει στην εκπαίδευση, μόρφωση

πλούτος πληροφοριών

διευκόλυνση οικονομικών συναλλαγών

καταπολέμηση γραφειοκρατίας

απλοποιούνται οι μετακινήσεις (μείωση ατυχήματων και κυκλοφοριακής συμφόρησης…)

συμβάλλει στη δημοκρατία

διευκολύνει εργασία

προάγει την επιστημονική έρευνα και γνώση

…

Ε2. Κίνδυνοι

πρόσβαση σε αδιαβάθμητες πληροφορίες (αμφίβολης εγκυρότητας-σαβούρα)

απομόνωση, καμιά επαφή με ανθρώπους (φυσικοί παρουσία)

εθισμός

προβλήματα υγείας: αρθρίτιδες, αυχενικά, οφθαλμικά…

οικονομικά εγκλήματα

κίνδυνοι για μικρά παιδιά

πορνογραφικό υλικό (προσβάσιμο και από ανηλίκους)

κατασκοπεία (βιομηχανική κ.ά.)

Ηλεκτρονικοί υπολογιστές-Διαδίκτυο

  Λέγεται πως η ηλεκτρονική επανάσταση της εποχής μπορεί να φέρει στη ζωή των ανθρώπων μεγαλύτερες και σημαντικότερες αλλαγές από αυτές που προκάλεσε η αντίστοιχη τεχνολογική. Το βέβαιο είναι πως ανάμεσα στις δύο αυτές επαναστάσεις υπερέχει η ηλεκτρονική σ' ένα ουσιώδες σημείο: η ανάπτυξη της τεχνολογίας επέκτεινε τη σωματική δύναμη του ανθρώπου, προσφέροντάς του μηχανές που τον απάλλαξαν απ' το βαρύ σωματικό μόχθο. η ηλεκτρονική επανάσταση επεκτείνει και τη διανοητική του δύναμη, θέτοντας στην υπηρεσία του σκεπτόμενες μηχανές.

  Φτάσαμε, μάλιστα, στο σημείο οι ηλεκτρονικές μηχανές να συναγωνίζονται και σ' ορισμένες περιπτώσεις να ξεπερνούν τον άνθρωπο. Συμβολικό ορόσημο σ' αυτή την

πορεία είναι η ήττα του παγκόσμιου πρωταθλητή στο σκάκι από έναν εξελιγμένο ηλεκτρονικό εγκέφαλο. Ήρθε, λοιπόν, η εποχή που το ανθρώπινο δημιούργημα ξεπερνά σε ευφυΐα το δημιουργό του; Λίγο δύσκολο να το δεχτούμε, αν σκεφτούμε απ' τη μια πως κανένα ηλεκτρονικό μηχάνημα δεν μπορεί να συγκριθεί με τη σύνθετη και πολύπλοκη ανατομία του ανθρώπινου εγκεφάλου, το είδος και το εύρος των λειτουργιών που επιτελεί και απ' την άλλη αν λάβουμε υπόψη πως η «τεχνητή νοημοσύνη» των υπολογιστών στερείται την αυτοβουλία και πως βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της εκτέλεσης των ανθρώπινων εντολών.

  Οι εξελίξεις πάντως είναι γοργές. Αυτό που παλιότερα φάνταζε επιστημονική φαντασία, σήμερα αποτελεί επίτευγμα καθημερινής χρήσης. Μπροστά μας απλώνεται ένας θαυμαστός, νέος κόσμος, που σε πολύ λίγα μοιάζει με το χθεσινό. Στη δημιουργία του σημαντικότατο ρόλο διαδραματίζει η Ψηφιακή τεχνολογία, καθώς με τις πολύμορφες εφαρμογές της αλλάζει τα δεδομένα της ανθρώπινης ζωής.         Κατά πρώτο λόγο, οι αλλαγές αυτές υλοποιούνται στον τομέα της πληροφόρησης. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές υφαίνουν ένα παγκόσμιο δίκτυο ενημέρωσης με δυνατότητες ταχύτατης συγκέντρωσης και μετάδοσης πληροφοριών. Λέγεται, εξάλλου, πως στις αναπτυγμένες χώρες το ηλεκτρονικό διαδίκτυο επικοινωνίας ανταγωνίζεται με αξιώσεις τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, καθώς προσφέρει στο χρήστη πολυπληθέστερες πληροφορίες και την ευχέρεια να επιλέγει ο ίδιος την ώρα, το είδος και την πηγή της πληροφόρησής του. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως τα τηλεοπτικά κανάλια και οι εφημερίδες, για να επιβιώσουν στις σύγχρονες συνθήκες, προσανατολίζονται στην προσφορά ενημέρωσης μέσα και απ' τα ηλεκτρονικά δίκτυα. Έτσι, ο υπολογιστής καθίσταται ένα ηλεκτρονικό πολυμέσο, που στις λειτουργίες του εμπεριέχει την επικοινωνία, την ενημέρωση, την Ψυχαγωγία και τη μόρφωση.

   Το σημαντικότερο, βέβαια, δεν είναι ότι απλώς συγκεντρώνει τις λειτουργίες των παραδοσιακών μέσων, αλλά κυριότερα το ότι τις επεκτείνει σε θαυμαστό βαθμό. Για

παράδειγμα, στον τομέα της επικοινωνίας ο ηλεκτρονικός υπολογιστής δεν περιορίζεται σε ό,τι μέχρι σήμερα το τηλέφωνο μάς προσέφερε, αλλά το πλουτίζει μ' εκπληκτικές δυνατότητες. Χαράζει πιο βατούς δρόμους και διανοίγει πλατύτερες λεωφόρους ηλεκτρονικής επικοινωνίας, που επιτρέπουν στον άνθρωπο να έρχεται με χαμηλό σχετικά κόστος σ' επαφή με όσους επιθυμεί, σε όποιο σημείο του πλανήτη και αν βρίσκονται. Αν επομένως τα μέσα ενημέρωσης δημιούργησαν το ονομαζόμενο «πλανητικό χωριό», οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές οικοδομούν το «πλανητικό σπίτι» και ένοικοί του είναι όλοι οι άνθρωποι.

   Τέλος, η ηλεκτρονική τεχνολογία βρίσκει εφαρμογή και σε πλείστους άλλους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Στην ιατρική επιστήμη οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται, για να διεξαχθούν σεμινάρια και να γίνουν γνωματεύσεις εξ αποστάσεως. Στην τέχνη τα ηλεκτρονικά μέσα χρησιμοποιούνται ευρέως από ζωγράφους και μουσικούς. Στο σχολείο ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας δίνει τη θέση του σε πιο σύγχρονες μεθόδους, που με τη χρήση ηλεκτρονικών προγραμμάτων εγγυώνται καλύτερα αποτελέσματα για τη μόρφωση των παιδιών. Στην εργασία με την αυτοματοποίηση παράγεται περισσότερο και καλύτερο έργο, που απαλλάσσει τον άνθρωπο απ' το σωματικό κάματο.

  Ο κατάλογος είναι μακρύς και δε σταματά εδώ. Κάθε μέρα γίνεται λόγος για νέους τομείς εφαρμογής των ηλεκτρονικών επιτευγμάτων, που όλο και δυναμικότερα εισβάλλουν στη ζωή μας. Οι υπολογιστές είναι μόνο μια πρόγευση όσων η ψηφιακή τεχνολογία μάς επιφυλάσσει στο μέλλον. Πολλοί όμως άνθρωποι διατυπώνoυν έντονο προβληματισμό για τους κινδύνους που κρύβονται πίσω απ' το λαμπερό περίβλημα των ηλεκτρονικών επιτευγμάτων.

  Κατά πρώτο λόγο, στο ηλεκτρονικό διαδίκτυο επικοινωνίας δεν είναι δυνατός ο έλεγχος στο είδος και στην ποιότητα των πληροφοριών. Οτιδήποτε επιθυμεί ένας πομπός να μεταδώσει, μεταδίδεται. Από αγγελίες ερωτικής φύσης μέχρι οδηγίες για την κατασκευή μιας βόμβας. Έτσι ο άνθρωπος, και ιδιαίτερα ο νέος, μένει απροστάτευτος στην ηλεκτρονική χυδαιότητα που ξεχύνεται απ' την οθόνη του υπολογιστή, για να μπει στον προσωπικό του χώρο και τελικά στην ψυχή του. 

   Επίσης, σημαντικό μέρος της ανθρώπινης ζωής δαπανάται άσκοπα μπροστά στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Είναι, βέβαια, θελκτικό και μαγευτικό το ηλεκτρονικό κουτί με τις απεριόριστες δυνατότητες και τις ωφέλιμες υπηρεσίες, αλλά δεν παύει να είναι ένα μηχάνημα που στη χρήση του θυσιάζουμε πολύτιμο ελεύθερο χρόνο και κυριότερα την άμεση επαφή και την κατά πρόσωπο επικοινωνία με το συνάνθρωπο. Το τελειότερο, λοιπόν, μέσο που δημιουργήσαμε, για να έρθουμε σε στενότερη επαφή με το συνάνθρωπο, απειλεί να τον υποκαταστήσει Τέλος, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αυξάνoυν την ισχύ της εξουσίας. Της δίνουν τη δύναμη να συγκεντρώνει, ν' αποθηκεύει και να διασταυρώνει πληροφορίες που αφορούν τη ζωή, τα πολιτικά φρονήματα και τις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων. Αυτό φέρνει στο μυαλό όσα προφητικά περιέγραφε ο Τζορτζ Όργουελ στο βιβλίο του 1984 για τον ηλεκτρονικό έλεγχο της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Γιατί στα χέρια ενός αυταρχικού καθεστώτος τα ηλεκτρονικά μέσα μπορούν να γίνουν όργανο στυγνής εκμετάλλευσης και ποδηγέτησης των ανθρώπων.

  Απ' όλα αυτά φαίνεται πως με την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής τεχνολογίας απελευθερώσαμε δυνάμεις που δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε ορθά. Για να καταστούν, λοιπόν, αληθινά ωφέλιμες, πρέπει το χέρι που τις θέτει σ' εφαρμογή να ανήκει σε άνθρωπο πνευματικά και ηθικά ακέραιο. Ειδάλλως, θα στραφούν εναντίον του.

Η ηλεκτρονική επικοινωνία

Η ανάπτυξη του διαδικτύου συνέβαλε όχι μόνο στη διεύρυνση των επικοινωνιακών δυνατοτήτων, που παραδοσιακά προσέφεραν τα άλλα τεχνικά μέσα, αλλά και στη ριζική διαφοροποίησή τους: παλιότερα ο άγνωστος σου έκλεινε το τηλέφωνο, ενώ σήμερα σε περιμένει στην άλλη άκρη του ηλεκτρονικού κόμβου- παλιότερα έπρεπε να έχεις κάποιο λόγο, για να καλέσεις το συνομιλητή, ενώ σήμερα δε χρειάζεται να δίνεις εξηγήσεις.

  Μεγαλύτερη, λοιπόν, και ευχερέστερη είναι η δυνατότητα της επικοινωνίας που τα ηλεκτρονικά μέσα προσφέρουν-αρκεί όμως για τη σύναψη σχέσεων ή αποτελεί αιτία αποξένωσης;

   Πιστεύουμε πως, όταν η χρήση του διαδικτύου γίνεται ορθά, μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη της κοινωνικότητας και όταν γίνεται λαθεμένα, μπορεί να την αφήσει ανικανοποίητη. Ορθή, κατά τη γνώμη μας, είναι η χρήση που

• (α) αποσπά μέρος μόνο απ' τον ελεύθερο χρόνο και δεν αποβαίνει σε βάρος άλλων δραστηριοτήτων,
• (β) καθοδηγείται απ' το σεβασμό προς τον εαυτό μας και τον άλλο και
• (γ) υλοποιείται με αυστηρή επιλογή των συνομιλητών και προσεκτική διεξαγωγή των συζητήσεων.

   Όταν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, η ηλεκτρονική επικοινωνία μπορεί ν' ανοίξει το δρόμο για γνωριμίες και σχέσεις, ενώ, όταν δεν πληρούνται, μπορεί να οδηγήσει στην αποξένωση. Αυτό σημαίνει πως το επικοινωνιακό αποτέλεσμα δεν εξαρτάται τόσο απ' το μέσο όσο απ' τη χρήση: το ίδιο μέσο με διαφορετική χρήση επιφέρει διαφορετικά αποτελέσματα και η ίδια χρήση με διαφορετικά μέσα επιφέρει

όμοια αποτελέσματα.

   Άρα, το κριτήριο της αποτελεσματικότητας πρέπει να μετακινηθεί απ' το μέσο στη χρήση και ακριβέστερα στο χρήστη: διαμέσου του διαδικτύου άλλος διευρύνει τον κύκλο των σχέσεών του και άλλος τον περιορίζει' και οι δύο αυξάνουν τις γνωριμίες και τις επαφές τους, αλλά ο πρώτος ικανοποιεί πραγματικά την ανάγκη της κοινωνικότητας, ενώ ο δεύτερος υποκατάστατα. Πέρα, λοιπόν, απ' το πλήθος κα το είδος των δυνατοτήτων, η ηλεκτρονική επικοινωνία δε διαφέρει, ως προς το αποτέλεσμα, απ' την επιστολή και το τηλεφώνημα: σε κάθε περίπτωση, ο σκοπός και ο τρόπος της επαφής ενώνουν ή χωρίζουν τους ανθρώπους και όχι το μέσο.

   Η σύγκριση, όμως, με τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας φέρνει στην επιφάνεια και μια άλλη διάσταση: στην επιστολή και στο τηλεφώνημα διαθέτουν οι άνθρωποι άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο χρόνο, πάντα όμως σε κάποια πλαίσια- στην ηλεκτρονική επικοινωνία παρατηρείται μια τάση υπερβολής και αλόγιστης δαπάνης χρόνου. Μήπως, λοιπόν, η τάση αυτή οδηγεί στην περαιτέρω αποξένωση των ανθρώπων, στην αποπροσωποποίηση των σχέσεών τους και εντέλει στη μοναξιά;

  Κατά τη γνώμη μας, ναι. Όποιος διαθέτει υπέρμετρο χρόνο στην ηλεκτρονική επικοινωνία, στερεί αντίστοιχο χρόνο απ' την κατά πρόσωπο επικοινωνία και εξοικειώνεται μ' έναν τρόπο απρόσωπης επαφής, που περιβεβλημένη απ' το καθεστώς της ανωνυμίας, πολύ λίγο μπορεί να τον βοηθήσει στις προσωπικές του επαφές. 

   Ωστόσο, είναι άδικο, βάσει αυτών των φαινομένων, να συνάγονται αρνητικά συμπεράσματα για την επικοινωνιακή λειτουργία του διαδικτύου. Πρώτα, γιατί δεν αποτελούν τον κανόνα αλλά την εξαίρεση, και ύστερα, γιατί η παθολογία τους δεν οφείλεται στο διαδίκτυο αλλά σε κοινωνικές και προσωπικές αιτίες. Μ' άλλα λόγια, το ότι ένα κοινωνικά αποξενωμένο άτομο καταφεύγει στο διαδίκτυο για να καλύψει τη στερημένη κοινωνικότητά του, δε σημαίνει πως ευθύνεται το διαδίκτυο, αλλά οι κοινωνικοί και προσωπικοί λόγοι που το κρατούν στην κατάσταση της αποξένωσης. Η πολύωρη προσκόλληση στην οθόνη του υπολογιστή προδίδει ένα πρόβλημα, αλλά δεν είναι αυτή που το γεννά.

  Η ηλεκτρονική, λοιπόν, τεχνολογία ούτε ωφελεί ούτε βλάπτει τις διαπροσωπικές σχέσεις. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει πως είναι απόλυτα ουδέτερη, αφού ανάλογα με τη χρήση της μπορεί ν' αυξήσει και την ωφέλεια και τη βλάβη. Σημαίνει πως το αποτέλεσμα της επικοινωνίας εξαρτάται πρωτίστως απ' τον άνθρωπο και απ' τον τρόπο με τον οποίο αυτός χειρίζεται και ικανοποιεί την κοινωνικότητά του.

Ον λάιν το 40% των Ελλήνων

Νατάσα Μπαστέα, εφ. Τα Νέα, 1/3/2008

  Για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, η διείσδυση του Διαδικτύου στην Ελλάδα ξεπέρασε το 40%. Σύμφωνα με την έρευνα Web ΙD της εταιρείας μετρήσεων Focus Βari για το διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου 2007, το 42% του ελληνικού πληθυσμού έχει χρησιμοποιήσει το Ίντερνετ τον τελευταίο μήνα.

  Η μεγάλη πλειοψηφία των χρηστών του Ίντερνετ, δηλαδή ποσοστό άνω του 90% μπαίνουν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ή και συχνότερα, ενώ σχεδόν οι μισοί- ποσοστό 46%- το χρησιμοποιούν καθημερινά. Οι περισσότεροι χρήστες είναι νέοι, καθώς στις ηλικίες 13-24 η διείσδυση στο Διαδίκτυο φθάνει το 70%, στις ηλικίες 25-34 στο 50% και στις ηλικίες 35-44 το 40%. Οnline είναι σχεδόν οι μισοί κάτοικοι της Αθήνας, ενώ χρήση κάνει και το 1/3 του πληθυσμού στην υπόλοιπη Ελλάδα.

  Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχει το γεγονός ότι 8 από τα 25 πιο δημοφιλή sites στο ελληνικό Ίντερνετ είναι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, δηλαδή ιστοσελίδες όπου οι χρήστες φτιάχνουν προφίλ και ανταλλάσσουν μηνύματα, πληροφορίες και φωτογραφίες. Σύμφωνα με τη μηχανή καταγραφής της επισκεψιμότητας διαδικτυακών τόπων Αlexa, μεταξύ των Ελλήνων χρηστών ιδιαίτερα αγαπητά είναι sites όπως το Ηi5, το Facebook και το ΜySpace. Σε έρευνα που διεξήχθη στο in. gr με τη συμμετοχή 6.755 χρηστών του Διαδικτύου, το 26,03% δήλωσε ότι χρησιμοποιεί τακτικά υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, ενώ το 15,13% ανέφερε ότι τις χρησιμοποιεί αλλά με μικρότερη συχνότητα. Συνολικά, στο ΜySpace και στο Facebook (όπου όσοι φτιάχνουν προφίλ αναφέρουν το ονοματεπώνυμό τους και προσωπικά τους στοιχεία) συμμετέχουν περισσότεροι από 260 εκατομμύρια χρήστες από όλο τον κόσμο και το φαινόμενο έχει διαρκώς αυξητική τάση.

Οι Έλληνες ανακαλύπτουν την «e-ζωή»

Λίνα Γιάνναρου, εφ. Καθημερινή, 20/5/2007

Επιλέγουν να κάνουν τις δουλειές τους και τα ψώνια τους χωρίς να βγουν από το σπίτι τους

  Την προηγούμενη Τετάρτη το πρωί, ο Τάσος είχε μάθημα στο πανεπιστήμιο. (Παρακολουθεί μεταπτυχιακό στα χρηματοοικονομικά). Αμέσως μετά, πήγε για ψώνια για να ξεσκάσει. Αγόρασε τρία DVD, αρκετά CD και ένα ζευγάρι παπούτσια που από καιρό είχε βάλει στο μάτι. Στη συνέχεια, διεκπεραίωσε μια σειρά από γραφειοκρατικές δουλειές: πλήρωσε τους λογαριασμούς του, ξεκίνησε τη διαδικασία έκδοσης του διαβατηρίου του και έφτιαξε -επιτέλους- τη φορολογική του δήλωση. Ηταν η ώρα για έναν καφέ. Πίνοντάς τον, διάβασε τις πρωινές εφημερίδες. «Ωχ, πρέπει να περάσω κι από το σούπερ μάρκετ», σκέφτηκε. Αυτό και έκανε.

  Κι όμως, την προηγούμενη Τετάρτη το πρωί, ο Τάσος δεν ξεμύτισε από το σπίτι του. Για την ακρίβεια, δεν σηκώθηκε από την καρέκλα του γραφείου του. Ολα τα παραπάνω, τα έκανε -στην κυριολεξία- με τα δάχτυλα του ενός χεριού: μέσω Ιντερνετ. Δεν το πιστεύετε; Ρωτήστε κάποιον από αυτούς που διαβάζουν αυτές τις γραμμές από την ηλεκτρονική έκδοση της «Καθημερινής».

  Πράγματι, πάνω από 35.000 αναγνώστες καθημερινά διαβάζουν περισσότερα από 250.000 άρθρα στο www.kathim erini.gr. Δεν είναι όμως μόνο η ανάγκη για ενημέρωση που μπορεί να καλυφθεί με λίγα... κλικ του ποντικιού. Είναι ελάχιστα σήμερα τα πράγματα που δεν μπορεί κανείς να κάνει (και) μέσω του Διαδικτύου. Μπορεί να διασκεδάσει παίζοντας, ακούγοντας ραδιόφωνο ή βλέποντας τηλεόραση, να ψυχαγωγηθεί «κατεβάζοντας» ένα βιβλίο, μπορεί να δικτυωθεί συμμετέχοντας σε κάποιο φόρουμ, να κάνει έρευνα αγοράς και να προβεί σε κάθε είδους αγορές -από τα καθημερινά ψώνια στο σούπερ μάρκετ μέχρι εισιτήρια για τη συναυλία του καλοκαιριού που τον ενδιαφέρει, να πραγματοποιήσει τραπεζικές συναλλαγές μέσω του e-banking, να διευθετήσει τις φορολογικές του εκκρεμότητες μέσω του TAXISnet, να παρακολουθήσει πανεπιστημιακά μαθήματα μέσω των online δυνατοτήτων που παρέχουν δεκάδες ιδρύματα παγκοσμίως, να επικοινωνήσει με τους συνεργάτες του με e-mail και -γιατί όχι;- ακόμα και να... ερωτευτεί.

Στην οθόνη του υπολογιστή

  Προφανώς, πολλές από τις παραπάνω λειτουργίες αποτελούν απλώς «καλά υποκατάστατα» των αυθεντικών (όση κι αν είναι η ευκολία της οθόνης του υπολογιστή, ένα βιβλίο με «σάρκα και οστά» προσφέρει διαφορετική απόλαυση). Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, το «online» είναι το αυθεντικό. Με ποιον άλλο τρόπο θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να συγκεντρωθούν όλοι οι πολιτικοί μηχανικοί της Ελλάδας και να συζητήσουν τα θέματα που απασχολούν τον κλάδο, αν όχι μέσω κάποιας ιστοσελίδας; Πώς αλλιώς, επίσης, μπορεί κάποιος να κάνει ενδελεχή έρευνα αγοράς σήμερα, αν όχι ηλεκτρονικά;

  Μπορεί άραγε κάποιος να ζήσει τη ζωή του μέσω Ιντερνετ; «Πριν από ένα χρόνο, δεν θα μπορούσαμε να πούμε κάτι τέτοιο για την Ελλάδα», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Χρηστών Ιντερνετ (www.eexi.gr) κ. Νίκος Βασιλάκος. «Σήμερα όμως οι δυνατότητες έχουν αυξηθεί θεαματικά και, σε λίγα χρόνια, ναι, κάποιος θα μπορεί να «ζήσει» σε μεγάλο βαθμό μέσω του Διαδικτύου. Ηδη, μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, όλα αυτά που μας προβληματίζουν, αλλά και όλα αυτά που μας ευχαριστούν, διατίθενται και ηλεκτρονικά».

Διστακτικοί οι Έλληνες

  Τις δυνατότητες ωστόσο που παρέχει το Διαδίκτυο εκμεταλλεύεται μόνο μια μικρή μερίδα των Ελλήνων. Παρά τις διεθνείς αυξητικές τάσεις (αύξηση 25% σημείωσε πέρυσι το ηλεκτρονικό εμπόριο στις ΗΠΑ και κέρδη 220 δισ. δολαρίων) και παρά την αύξηση των χρηστών Ιντερνετ στην Ελλάδα, το ηλεκτρονικό εμπόριο στη χώρα μας παραμένει στάσιμο τα τελευταία δύο χρόνια. Μόνο 4,5% του γενικού πληθυσμού -σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της V-PRC- πραγματοποίησαν πέρυσι κάποια ηλεκτρονική αγορά είτε από ελληνικά είτε από ξένα sites (κυρίως για εισιτήρια, κρατήσεις ξενοδοχείων, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά και αναλώσιμα υπολογιστών). Το αντίστοιχο ποσοστό το 2004 ήταν 3%.

  Το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας, επίσης, αναφέρει ότι οι ηλεκτρονικές παραγγελίες και οι ηλεκτρονικές αγορές στις ελληνικές επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 10 εργαζομένους αντιστοιχούν μόλις στο 7,2% και 9,4% αντίστοιχα. Για τους ιδιώτες, σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο βασικός ανασταλτικός παράγοντας είναι οι αγοραστικές συνήθειες (58%), ενώ δεύτερη κατά σειρά, η ανασφάλεια (44,9%).

  Ταυτόχρονα, δεν ξεπερνά το 8% το ποσοστό των πολιτών που συναλλάσσεται με δημόσιους φορείς μέσω Ιντερνετ, μολονότι το 40% των βασικών υπηρεσιών που προσφέρει το Δημόσιο είναι πλέον ηλεκτρονικά διαθέσιμες. Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου για την ΚτΠ, η διαδικτυακή «επαφή» των Ελλήνων με τον δημόσιο τομέα περιορίζεται στη συλλογή πληροφοριών, το κατέβασμα επίσημων εντύπων και την αποστολή συμπληρωμένων φορμών. Αντίθετα, υψηλό είναι το ποσοστό των επιχειρήσεων (με άνω των 10 εργαζομένων) που επιλέγουν αυτόν τον τρόπο για τη διεκπεραίωση των συναλλαγών τους με το Δημόσιο (71%). Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι σε χώρες, όπως η Αυστρία, η Σουηδία, η Νορβηγία και η Αγγλία, οι πολίτες μπορούν να πραγματοποιήσουν μέσω του Διαδικτύου σχεδόν το σύνολο των βασικών υπηρεσιών του Δημοσίου.

  Έδαφος ωστόσο κερδίζει το e-banking. Εγγεγραμμένοι στα ανάλογα συστήματα είναι περίπου 1,5 εκατομμύριο πελάτες τραπεζών, ωστόσο από αυτούς ενεργοί είναι περίπου οι μισοί. Μέσω Διαδικτύου πραγματοποιούνται περίπου 5 εκατομμύρια συναλλαγές ετησίως, μέσω των οποίων διακινούνται κεφάλαια ύψους 13 δισ. ευρώ. Από αυτά, το μεγαλύτερο ποσοστό (10 δισ. ευρώ) αφορούν μεταφορές κεφαλαίων εντός της τράπεζας και τα υπόλοιπα μεταφορές κεφαλαίων εκτός τράπεζας (εμβάσματα, πληρωμές κ.λπ.) και χρηματιστηριακές συναλλαγές.

Προβλήματα στις αγορές

  «Δυστυχώς, το Ιντερνετ είναι σαν την κοινωνία -ο κίνδυνος υπάρχει και εκεί». Αυτό τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος των Ελλήνων Χρηστών Ιντερνετ κ. Ν. Βασιλάκος αναφερόμενος στο θέμα της ασφάλειας των ηλεκτρονικών συναλλαγών -μολονότι ο ίδιος προβαίνει συστηματικά σε ηλεκτρονικές αγορές. «Δεν συμβαίνουν αυτά που δείχνουν οι ταινίες. Δεν μας παρακολουθούν, αλλά, πράγματι, εάν δεν δείξεις προσοχή, υπάρχει η πιθανότητα κάποιος να το εκμεταλλευτεί». Οι κωδικοί και τα password δεν είναι για να... τους μοιραζόμαστε, ενώ υποχρεωτικά ελέγχουμε τους λογαριασμούς των πιστωτικών καρτών για «ύποπτες» χρεώσεις. Η ΕΕΧΙ πάντως πρόκειται να ιδρύσει Ενωση Καταναλωτών Ψηφιακών Υπηρεσιών, η οποία θα παρέχει νομική προστασία στους χρήστες και θα δέχεται σχετικές καταγγελίες.

  Ενδιαφέρον είναι ωστόσο το γεγονός ότι, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, από τα άτομα που έχουν αγοράσει προϊόντα ή υπηρεσίες μέσω Ιντερνετ, μόλις το 4,8% ανέφεραν προβλήματα. Και αυτά ήταν ο μεγαλύτερος από τον αναμενόμενο χρόνος παράδοσης (47,6%), η μη ικανοποιητική ανταπόκριση σε τυχόν παράπονα (25,4%) και η δυσκολία εύρεσης πληροφοριών σχετικά με τις εγγυήσεις των προϊόντων (18,4%).

  Η μη παράδοση των παραγγελθέντων προϊόντων αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα και στην ευρωπαϊκή ηλεκτρονική αγορά. Αυτό ήταν το περιεχόμενο του 46% των καταγγελιών που έλαβε πέρσι το Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή.

Εκλογές μέσω Ίντερνετ στην Εσθονία

Εφημερίδα Καθημερινή, 23/2/2007

  Η ΕΣΘΟΝΙΑ σκοπεύει να γίνει η πρώτη χώρα παγκοσμίως που θα διεξάγει εθνικές εκλογές μέσω Ίντερνετ. Το σύστημα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας θα χρησιμοποιηθεί στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 4ης Μαρτίου, ενώ το ίδιο σύστημα είχε χρησιμοποιηθεί σε μικρότερη κλίμακα στις δημοτικές εκλογές του 2005.

  Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκαν διάφοροι έλεγχοι σωστής και αποτελεσματικής λειτουργίας με την διενέργεια δοκιμαστικών ψηφοφοριών στις οποίες συμμετείχαν περίπου τέσσερις χιλιάδες κάτοικοι. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, στις προσεχείς εκλογές θα ψηφίσουν μέσω Ίντερνετ 20-40.000 ψηφοφόροι. Προκειμένου να ψηφίσει κάποιος με αυτό τον τρόπο θα εισέρχεται στο κεντρικό σύστημα με τη χρήση δύο προσωπικών κωδικών και δίνοντας κάποια στοιχεία της αστυνομικής του ταυτότητας.

  Η Εσθονία είναι μία από τις χώρες που έχει κάνει ευρεία χρήση των νέων τεχνολογιών και του Ίντερνετ, παρά το γεγονός ότι η χώρα είναι μία από τις φτωχότερες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά την ανεξαρτησία της, οι υποδομές της Εσθονίας ήταν σχεδόν κατεστραμμένες, ενώ ακόμη και σήμερα βλέπει κανείς στους δρομούς να κυκλοφορούν λεωφορεία από τη Σοβιετική εποχή. Ωστόσο, όπως εξηγούν αναλυτές, οι Εσθονοί χρησιμοποίησαν την υψηλή τεχνολογία επειδή τα πάντα έπρεπε να κατασκευαστούν από την αρχή. Οι τράπεζες στην Εσθονία παρέχουν υπηρεσίες e-banking ήδη από το 1997, ενώ κάθε επένδυση στον ιδιωτικό τομέα προϋποθέτει εναρμόνιση με την νομοθεσία που προωθεί το ηλεκτρονικό εμπόριο και την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών.

Η επανάσταση των blogs Νίκος Δήμου, εφ. Καθημερινή, 31/12/2006

Η δυνατότητα κάθε χρήστη να γράφει ένα κείμενο και να το παρουσιάζει στο Διαδίκτυο

  Μερικοί ίσως αναρωτηθούν: τι είναι τα blogs; Η λέξη είναι σύντμηση δύο άλλων: web logs: δικτυακά ημερολόγια. Είναι η δυνατότητα κάθε δικτυωμένου ανθρώπου να γράφει ένα κείμενο και να το παρουσιάζει στο Διαδίκτυο. Διανθισμένο με φωτογραφίες ή και μικρά video (vlogs). Η φιλοξενία παρέχεται δωρεάν καθώς και το λογισμικό. Εσείς δεν έχετε παρά να ετοιμάσετε το υλικό και να το «ανεβάσετε» με ένα κλικ. Αναγνώστες σας είναι δυνητικά όλοι όσοι έχουν δικτυωμένους υπολογιστές και γνωρίζουν τη γλώσσα στην οποία γράφετε. Και το πιο σημαντικό: οι αναγνώστες σχολιάζουν και τα σχόλια δημοσιεύονται κάτω από το κείμενο. Ένα blog συνδημιουργείται από τους αναγνώστες του.

  Τα blogs είναι η μόνη εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα. Στο ήδη κλασικό βιβλίο του «We the Media» (κυκλοφορεί και ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ), o Dan Gillmor λέει ότι «Εμείς είμαστε το Μέσο». Το βιβλίο γράφτηκε το 2004 και ήδη έχει ξεπεραστεί από τον όγκο και την έκταση που πήρε το φαινόμενο των blogs. Ωστόσο, οι βασικές του θέσεις είναι σωστές: έχουμε να κάνουμε με «λαϊκή δημοσιογραφία – από τον λαό για τον λαό» όπως λέει και ο υπότιτλος του βιβλίου. Ο καθένας μπορεί να γίνει εκδότης του εαυτού του.

Εν δυνάμει ρεπόρτερ

Στο βιβλίο του Gillmor θα δείτε περιπτώσεις (που από τότε έχουν πολλαπλασιαστεί) άγνωστων ανθρώπων που απέκτησαν δεκάδες χιλιάδες αναγνώστες και επιρροή αδιανόητη για τις παλιότερες συνθήκες. Θα διαβάσετε για πληροφορίες που μέσα από τα blogs (τα επίσημα ΜΜΕ τις είχαν καταπνίξει) κατάφεραν να ανατρέψουν πανίσχυρες πολιτικές ή οικονομικές καταστάσεις. Πολυεθνικές απέσυραν προϊόντα έπειτα από καταγγελίες bloggers. Εξοπλισμένοι με φορητούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές οι «λαϊκοί δημοσιογράφοι», οι πρώην αναγνώστες «μετατρέπουν τη δημοσιογραφία από διάλεξη σε διάλογο» (Gillmor). Τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ για τις βομβιστικές επιθέσεις του Λονδίνου προήλθαν όλα από κινητά τηλέφωνα. Οι πληροφορίες για το τσουνάμι επίσης. (Παντού υπάρχει πια ένα φωτογραφικό κινητό – και πίσω του ένας εν δυνάμει ρεπόρτερ).

  Αλλά εκτός από την πληροφορία τα blogs επηρεάζουν και τη διαμόρφωση γνώμης. Σε σημαντικό ποσοστό βοήθησαν τους Δημοκρατικούς να κερδίσουν τη μάχη του Κογκρέσου και της Γερουσίας στις τελευταίες εκλογές.

Εκατομμύρια αναγνώστες

  Η Technorati, εταιρεία που μετράει και ταξινομεί τα blogs παγκοσμίως έχει καταγράψει μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου 55.000.000 δικτυακά ημερολόγια.

  Μερικά είναι πραγματικά ημερολόγια, προσωπικές βιωματικές καταγραφές. Ομως τα περισσότερα είναι θεματικά, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του δημιουργού τους. Έτσι υπάρχουν δημοσιογραφικά, ερευνητικά, καλλιτεχνικά, αθλητικά, φιλοσοφικά, γαστρονομικά, πολιτικά, λογοτεχνικά, τεχνοκριτικά –κι ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Δεν θα βρείτε στον κόσμο δύο ίδια blogs –όπως δεν υπάρχουν δύο ίδιοι άνθρωποι.

  Άλλα τα διαβάζουν ελάχιστοι ή και κανείς (στη διάλεκτο της ελληνικής «μπλογκόσφαιρας» αναφέρονται ως «ζηροκομεντάδικα» από το zero comments – μηδέν σχόλια). Άλλα όμως διαβάζονται από εκατομμύρια αναγνώστες. Μερικά έχουν γίνει επιχειρήσεις –στο blog της Αριάνας Στασινοπούλου-Huffington εργάζονται πενήντα συντάκτες. Φυσικά τα τόσο επιτυχημένα blogs έχουν μεγάλα έσοδα από διαφημίσεις, με τα οποία αμείβουν τους συνεργάτες τους. Εκτός από την κυρία Huffington κι άλλος ένας διάσημος blogger είναι ελληνικής καταγωγής: ο Markos Mulitsas Zuniga (Blog: Daily Kos). Διεθνώς πρώτος σε αναγνωσιμότητα blogger είναι η Κινέζα ηθοποιός Xu Jinglei (50.000.000 αναγνώσεις…). Στην Ευρώπη πρώτη σε αριθμό blogs έρχεται η Γαλλία – το γαλλικό πνεύμα αντελήφθη αμέσως τις εκφραστικές δυνατότητες του νέου μέσου και παρόλη την αρχική καθυστέρηση των Γάλλων στην υιοθέτηση του Internet, το αγκάλιασε αμέσως.

Τα κείμενα των Ελλήνων

  Στην Ελλάδα τα blogs πρέπει να ξεπερνάνε τις 4.000 και ο πιο γνωστός blogger είναι ο καυστικός «Πιτσιρίκος» που παραμένει ανώνυμος, ακολουθώντας μία βασική παράδοση του blogging. Τα κείμενά του βγήκαν και σε βιβλίο, όπως και άλλων Ελλήνων blogger (Κουρούνα, Lilli, Πάνος Ζέρβας, Vista –όλα από τις εκδόσεις Μαραθιά) και ο ίδιος μεταπήδησε σε έντυπο χωρίς να αφήσει το blog –έγινε συνεργάτης του LiFo. Γενικά παρατηρείται μία τάση ώσμωσης ανάμεσα στα blog και τα παραδοσιακά Μέσα.

  Πολλές μεγάλες εφημερίδες αρχίζουν να δημοσιεύουν blogs μέσα στη δικτυακή τους έκδοση. Η Guardian έχει και ένα ειδικό δικτυακό τόπο αφιερωμένο στα blog με καθημερινές περιλήψεις των πιο σημαντικών και παραπομπές. Το μέσο αρχίζει να χρησιμοποιείται συστηματικά από πολιτικούς (στην Ελλάδα: Μίμης Ανδρουλάκης και Ευάγγελος Βενιζέλος –διεθνώς και ο πρόεδρος του Ιράν Αχμαντινεζάντ), καθώς και από μεγάλες επιχειρήσεις. Στον δικτυακό τους τόπο, εκτός από τις πληροφορίες για την εταιρεία και τα προϊόντα της, φιλοξενούν και blogs του διευθύνοντος συμβούλου και διαφόρων στελεχών που εκθέτουν τη στρατηγική και τις σκέψεις της εταιρείας και συνομιλούν με τους πελάτες.

Παράδεισος της αυτο-έκφρασης

  Το Internet –πιθανότατα η μεγαλύτερη εξέλιξη στην ανθρώπινη ιστορία– έχει αλλάξει τον χώρο της γνώσης, της πληροφορίας, της παιδείας, της οικονομίας, της εργασίας. Πουθενά όμως η αλλαγή δεν ήταν τόσο έντονη, όσο στον χώρο της επικοινωνίας. Έχει γίνει ο παράδεισος της αυτο-έκφρασης, του «user generated content», του υλικού που δημιουργούν οι ίδιοι οι χρήστες. Ανεβάζουν τα ερασιτεχνικά τους βίντεο στο YouTube (το αγόρασε η Google προς 1,65 δισ. δολάρια), τις μουσικές τους δημιουργίες στο My Space (το πήρε ο Murdoch για 580 εκατομμύρια), γράφουν συνεργατικές εγκυκλοπαίδειες (Wikipedia – η μεγαλύτερη στον κόσμο) και εκφράζονται ελεύθερα με τα blogs.

  Όταν πριν από 13 χρόνια είχα γράψει ότι «το Internet είναι το μόνο αμφίδρομο Μέσο όπου κάθε δέκτης μπορεί να γίνει πομπός», ομολογώ ότι δεν είχα φανταστεί την έκταση στην οποία θα συνέβαινε αυτό.

Κερκόπορτα για νέους Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 7/7/2006

  Δίκοπο μαχαίρι αποδεικνύεται το Διαδίκτυο για τη νεολαία: Ανοίγει νέους ορίζοντες στη γνώση, αλλά είναι και πόρτα για να γνωριστούν με τη βία, τα τυχερά παιχνίδια και το σκληρό πορνό, ακόμα και τις σεξουαλικές προτάσεις. Αυτό αποδεικνύει έρευνα του ραδιοτηλεοπτικού δικτύου του ΑΝΤ1 στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος SefeInternet.

  Σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα του προγράμματος και όπως τονίστηκε αν κάποιος πληκτρολογήσει τη λέξη «σεξ» σε μια μηχανή αναζήτησης, θα εμφανιστούν στην οθόνη του 34,8 εκατ. sites, 709,8 εκατ. links και 1,7 εκατ. portals!

  Στην έρευνα πήραν μέρος 1.501 μαθητές 10-17 ετών από έξι σχολεία της χώρας, και τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:

* Ένας στους 4 είχε μία ανεπιθύμητη έκθεση σε εικόνες γυμνών ή ατόμων που βρίσκονται σε σεξουαλική επαφή.

* Ένας στους 5 έλαβε μία σεξουαλική προσέγγιση ή πρόταση μέσω του Διαδικτύου.

* Ανησύχησαν από τις σεξουαλικές προτάσεις και την ανεπιθύμητη έκθεση σε υλικό τέτοιου περιεχομένου.

  Έχουν ενδιαφέρον οι διαφοροποιήσεις στις προτιμήσεις στο σερφάρισμα ανάμεσα στα αγόρια και τα κορίτσια, καθώς και η ομολογία των παιδιών ότι προτιμούν να μπαίνουν στο Διαδίκτυο όταν λείπουν οι γονείς τους. Τα ευρήματα παρουσιάζονται αναλυτικά στον πίνακα.

  Για να μπορούν οι γονείς να είναι ασφαλείς για από τέτοια ανεπιθύμητα «μονοπάτια», ο ΑΝΤ1 προσφέρει μια υπηρεσία με κόστος πλοήγησης μία αστική μονάδα ανά λεπτό, η οποία παρέχει προστασία σε μηνύματα που αφορούν βία, πορνογραφία, ναρκωτικά, όπλα ρατσισμό, τυχερά παιχνίδια, ανταλλαγές αρχείων, chats, διασκέψεις (forums) και blogs.

Ερωτήσεις Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας

  Το σχολείο σας μόλις συνδέθηκε με το διαδίκτυο (internet). Έχοντας διαβάσει δημοσιεύματα όπως τα ακόλουθα, διαθέτοντας διάφορα άλλα δεδομένα που τροφοδοτούν τον προβληματισμό σας, αλλά διατηρώντας και τον ενθουσιασμό σας για τις δυνατότητες αυτού του ηλεκτρονικού μέσου, ετοιμάζετε μία ομιλία που θα εκφωνήσετε στη σχετική σχολική εκδήλωση. Σ’ αυτό το κείμενο, 600 περίπου λέξεων, χρησιμοποιείτε παραγωγική μέθοδο, για να δείξετε πώς το διαδίκτυο μπορεί να προαγάγει αλλά και να απειλήσει τη δημοκρατία (με τη στενή και την ευρεία έννοια της λέξης) και καταλήγετε σε προτάσεις για τον τρόπο χρήσης του.

ΚΕΙΜΕΝΟ Α: Το 1998 πουλήθηκαν συνολικά 100 εκατομμύρια προσωπικοί υπολογιστές και από αυτούς οι εννέα στους δέκα ήταν εφοδιασμένοι με λογισμικά Windows. Ως το 2005 ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα έχουν συνδεθεί με το διαδίκτυο. Οι δύο αυτές διαπιστώσεις συνοψίζουν το πρόβλημα. Υπάρχει φόβος για ένα μέγα χάσμα ανάμεσα σε αυτούς που θα έχουν πληροφόρηση και αυτούς που δεν θα έχουν και κυρίως υπάρχει μεγάλος κίνδυνος από έναν ενδεχόμενο μονοπωλιακό έλεγχο της ροής των πληροφοριών. (Από άρθρο του Χρ. Χαλκιά με τίτλο “Να θυμόμαστε σωστά”, στην εφημερίδα “Το Βήμα”, 28.2.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Β: “Ο μεγάλος αδελφός σε παρακολουθεί”. Η φράση από το προφητικό “1984” του Τζωρτζ Όργουελ * ταυτίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες με τη CIA, και φυσικά όχι επειδή οι πράκτορές της είναι φίλοι του βιβλίου. Παρακολουθήσεις, δολοφονίες, “τροχαία”, εξαφανίσεις, πειράματα, πραξικοπήματα λέγεται ότι έγιναν όλα αυτά τα χρόνια για χάρη των ΗΠΑ από την πανίσχυρη υπηρεσία πληροφοριών που τα ξέρει όλα. Το αστείο είναι ότι η ίδια η CIA μάς αφήνει να την παρακολουθήσουμε κι εμείς. Ή, τέλος πάντων, κάτι τέτοιο, μέσω της καλογυαλισμένης περιοχής της (site)στο διαδίκτυο.

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να κάνει κάποιος χρήστης του διαδικτύου, και αφού φυσικά έχει ανοίξει τον υπολογιστή, είναι να πληκτρολογήσει http://www.odci.gov.cia, ώστε να εισέλθει στα άδυτα του πιο σκοτεινού οργανισμού του πλανήτη.

  Ο πλούτος των πληροφοριών που περιέχονται στις σελίδες της περιοχής (site)της CIA είναι τεράστιος. Εκδόσεις με αντικείμενο τις συζητήσεις του προέδρου Χάρυ Τρούμαν για εισβολή στην Ιαπωνία -πριν από τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι- , σχέδιο που δεν προχώρησε λόγω των μεγάλων απωλειών στη μάχη της Οκινάουα (49.000 νεκροί)ή τις ενέργειες του προέδρου Λίντον Τζόνσον για την επέμβαση στο Βιετνάμ, καταγραφές των αναλύσεων για τη δράση της Σοβιετικής Ένωσης από το 1946 ως το 1984, και αναρίθμητα άλλα στοιχεία με ακριβείς περιγραφές συζητήσεων, εγγράφων και πορισμάτων μπορεί να ανακαλύψει ο χρήστης του site της CIA, το οποίο σε αυτή την περίπτωση μπορεί να λειτουργήσει ως εξαιρετική ιστορική πηγή. (Από άρθρο στην εφημερίδα “Το Βήμα”, 6.6.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ: Τα ηλεκτρονικά δίκτυα είναι κατάκτηση και απειλή. Το πρόβλημα της Δύσης το συνιστά η σταδιακή κατάργηση της κοινότητας των πολιτών σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, όπου η αγορά, η στατιστική και τα ψηφιακά δεδομένα υποκαθιστούν τις αξίες της δημοκρατίας, του διαφωτισμού και του ανθρωπισμού. (Από άρθρο του Α. Βιστωνίτη με τίτλο «Η Αλίκη στη χώρα του Macworld», στην εφημερίδα «Το Βήμα», 28.3.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Δ: Όσοι ασχολούνται με το διαδίκτυο γνωρίζουν ότι τα πάντα σ’ αυτό ξεκίνησαν από τα Πανεπιστήμια. Ο σχεδιασμός του μεγαθηρίου που αυτή τη στιγμή συνδέει τους υπολογιστές του πλανήτη, η έρευνα για τις μεγαλύτερες ταχύτητες σύνδεσης και χρήσης, οι περιοχές (sites)με το πλούσιο περιεχόμενο, όλα έγιναν από φωτισμένους καθηγητές και ομάδες φοιτητών που δούλεψαν αμέτρητες ώρες.

  Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης είναι μια τέτοια περίπτωση. Οι σελίδες του ξεχειλίζουν από περιεχόμενο για καθετί ελληνικό, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του υλικού υπάρχει και στα αγγλικά, σαν ένας οδηγός για τους επισκέπτες της χώρας. Ας σταθούμε στην περιοχή που ασχολείται με το Άγιον Όρος. Και αυτό επειδή πρόκειται για μια μοναδική δουλειά σε περιεχόμενο και σε πληρότητα.

  Ένας χάρτης του ανατολικού “ποδιού” της Χαλκιδικής καλωσορίζει τον επισκέπτη στις σελίδες που απαντούν στη διεύθυνση http://www.duth.gr.Athos. Ο χάρτης συνοδεύεται από ένα εκτενέστατο κείμενο-παρουσίαση του Αγίου Όρους και των 20 μονών που θα συναντήσει ο επισκέπτης, εξιστορώντας παράλληλα και την πορεία του μοναδικού αυτού φαινομένου στα 1.000 χρόνια που πέρασαν από το 936 που χτίστηκε η πρώτη μονή, αυτή της Μεγίστης Λαύρας. Φωτογραφικό υλικό, κείμενα με την ιδιαίτερη ιστορία της κάθε μονής και επιλογές από τα έργα τέχνης που μπορεί να δει ο επισκέπτης αποτελούν το βασικό κομμάτι της κάθε ενότητας. (Από άρθρο του Γρ. Μηλιαρέση με τίτλο “Μια δικτυακή περιπλάνηση στον Άθω”, στην εφημερίδα “Το Βήμα”, 6.6.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ Ε: Κανείς δεν αμφισβητεί ότι το διαδίκτυο ανοίγει τις πόρτες για τους θησαυρούς της γνώσης και της πληροφόρησης, που θεωρητικά θα έκαναν τον κόσμο μας καλύτερο. Όμως ποιος γονιός μπορεί να μείνει ήσυχος, όταν το παιδί του έχει πρόσβαση σε ηλεκτρονικές σελίδες με τίτλους του είδους “Πλαστά χρήματα” ή “Θερμικές βόμβες”; Όλη η κουλτούρα της κοινωνίας μας, με τα σκουπίδια της μαζί, βρίσκεται εκεί. Η παραμικρή διαστροφή παρατάσσεται πλάι στον Μπαχ, στις φιλανθρωπικές δραστηριότητες και στις φωτογραφίες από τον Άρη. Μέσα στο Ίντερνετ ανθούν εκατομμύρια λουλούδια και άλλα τόσα ζιζάνια. Αλλά ακόμη και αν με κάποιον τρόπο εμποδιζόταν η ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο, το μόνο που θα πετύχαινε θα ήταν να το μετατρέψει σε ένα δελεαστικό απαγορευμένο καρπό. Έτσι, ο μόνος που μπορεί να προστατέψει αυτά τα παιδιά είναι το ίδιο τους το σπίτι. (Από άρθρο με τίτλο “Ο κακός λύκος παραφυλάει στο Internet”, στην εφημερίδα “Καθημερινή” 6.6.99)

ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤ: Με τα ηλεκτρονικά δίκτυα οι πληροφορίες και οι γνώσεις είναι πλέον προσιτές σε κάθε ενδιαφερόμενο και δεν προορίζονται για μία μειονότητα προνομιούχων, όπως συνέβαινε για αιώνες στις διάφορες κοινωνίες. Ο απλός χρήστης του διαδικτύου έχει πρόσβαση σε βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες και βάσεις δεδομένων, τα οποία προηγουμένως ήταν εντελώς απρόσιτα, αν υπολογίσουμε το κόστος και τον χρόνο του ταξιδιού για να φθάσει κανείς σ’ αυτά. Αν συνυπολογίσουμε και τη δυνατότητα επικοινωνίας με διάφορους μελετητές και επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, τότε καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη είναι η ώθηση που παρέχουν αυτά τα δίκτυα στην ερευνητική δραστηριότητα και γενικά στη διεύρυνση των οριζόντων των απλών πολιτών.

«Στα 90 δεν είναι αργά για να σερφάρεις...»

Οι άνθρωποι που εξοικειώθηκαν σε προχωρημένη ηλικία με το Διαδίκτυο δηλώνουν τώρα ότι δεν μπορούν να το αποχωριστούν

Χειρίζεται το Ίντερνετ σχεδόν με την ίδια άνεση που το χειρίζεται ένας σημερινός 18άρης. Κάθε πρωί μπαίνει και διαβάζει τις ελληνικές εφημερίδες αλλά και αρκετές ξένες, όπως τη γαλλική «Le Μonde» ή την ιταλική «Corriere della Sera».
Ψάχνει μετά μανίας στο Google θέματα που τον ενδιαφέρουν, σχετικά με την ιστορία, τη λαογραφία ή τη χημεία- ήταν χημικός πριν από χρόνια. Αναζητά τα αγαπημένα του μουσικά κομμάτια επίσης στο Διαδίκτυο και τα απολαμβάνει από τον υπολογιστή. Και βέβαια επικοινωνεί μέσω mail με τους δύο γιους του που ζουν στο εξωτερικό. Ο κ. Πανταζής Σταύρου είναι 90 ετών. Και έχει καταφέρει να ανατρέψει τον μύθο ότι οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν τα καταφέρνουν με τις νέες τεχνολογίες και ειδικά με το Ίντερνετ. «Πώς ασχολήθηκα; Με ενδιαφέρει καθετί καινούργιο», απαντά με χαρακτηριστική άνεση για την ενασχόλησή του με τον κόσμο του Διαδικτύου. Με την ίδια άνεση περιγράφει στα «ΝΕΑ», καθισμένος μπροστά από τον υπολογιστή του, την καθημερινότητά του στο Ίντερνετ. «Ψάχνοντας πληροφορίες για την Ιστορία ή τη λαογραφία ξεκινάω την αναζήτησή μου από το Google».

Ο ενθουσιασμός του είναι μεγάλος όταν ανακαλύπτει πόσο μεγάλη πηγή πληροφόρησης για το παρελθόν αποτελεί το Διαδίκτυο. Τις προάλλες, λέει, διάβασε κάπου ότι ένας Βρετανός αντισυνταγματάρχης και περιηγητής, ο Γουίλιαμ Μάρτιν Λικ, είχε περάσει από το χωριό του, το Βυζίκι Αρκαδίας, το 1805. «Είχε γράψει ένα βιβλίο για την επίσκεψή του. Το πληκτρολόγησα στο Ίντερνετ. Το βρήκα- ήταν τρεις τόμοι- και το μετέφρασα στα ελληνικά». Μάλιστα έγραψε ένα κείμενο σχετικά με αυτό και το έστειλε στο τριμηνιαίο περιοδικό του χωριού του. Φυσικά το έγραψε στο Word και το έστειλε ηλεκτρονικά «με mailβολεύει και τον τυπογράφο άλλωστε, οι υπόλοιποι στέλνουν τα κείμενά τους χειρόγραφα», λέει με χαμόγελο.

Οι σκεπτικιστές
Ο 90χρονος κ. Πανταζής Σταύρου δεν ήταν ποτέ αρνητής του Ίντερνετ. Άνθρωποι της ηλικίας του όμως αλλά και μικρότεροί του αποτελούν μεγάλη μερίδα των σκεπτικιστών του Διαδικτύου. Το τελευταίο διάστημα ωστόσο στη χώρα μας έχουν αρχίσει να κάνουν στροφή 180 μοιρών: πλέον το εμπιστεύονται διότι διαπιστώνουν ότι το Ίντερνετ αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τους επαγγελματίες και ένα σημαντικό μέσο πληροφόρησης.

Αυτό προκύπτει και από την πιο πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας. Περίπου 8 στις 10 μικρές επιχειρήσεις που διαθέτουν υπολογιστές έχουν σύνδεση στο Ίντερνετ (83%). Ποσοστό αυξημένο αρκετά σε σύγκριση με το 2005 (75%). Σε ό,τι αφορά τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις - που απασχολούν δηλαδή πάνω από 10 εργαζομένους- η διείσδυση του Ίντερνετ είναι ακόμα μεγαλύτερη. Σχεδόν το 98% έχει Ίντερνετ.

«Είμαι αυτοδίδακτος στο Διαδίκτυο...»

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ του 90χρονου συνταξιούχου χημικού αποδεικνύει πάντως πως ούτε μεγάλες ικανότητες χρειάζεται κανείς για να μπει στο Ίντερνετ ούτε περιέχει άχρηστες πληροφορίες, ώστε να το αγνοεί και να αδιαφορεί.

«Μαθήματα δεν έκανα πουθενά. Πήρα βιβλία για το Ίντερνετ- τα οποία μελετάω ακόμα. Με βοήθησε κι ο γαμπρός μου στην αρχή και πλέον και ο 13χρονος εγγονός μου», λέει ο κ. Σταύρου. Πώς όμως αποφάσισε να ασχοληθεί; Εργαζόταν ως χημικός σε μεγάλη φαρμακοβιομηχανία έως το 1987. Υπολογιστές υπήρχαν τότε στο εργασιακό του περιβάλλον και όπως λέει είχε μία πρώτη μικρή εξοικείωση. Λίγα χρόνια αργότερα απέκτησε τον δικό του υπολογιστή στο σπίτι. Κι όταν το Ίντερνετ άρχισε δειλά δειλά να μπαίνει στη ζωή των Ελλήνων, μπήκε και στη δική του. Τι λέει όμως σήμερα σε όσους διστάζουν να μπουν στο Διαδίκτυο φοβούμενοι ότι αποτελεί ένα μέσο αποξένωσης; «Τι μας αποξενώνει; Μόνο αν ασχολείται κανείς αποκλειστικά και συνέχεια μ΄ αυτό αποξενώνεται. Για τα ηλικιωμένα άτομα είναι ένα μέσο επικοινωνίας. Ένα παράθυρο για ολόκληρο τον κόσμο», απαντάει. Το αποδεικνύει άλλωστε και η τακτική επικοινωνία που έχει με τους δύο γιους του που ζουν στη Γαλλία.

«Μετά το σάιτ, άνοιξε το πελατολόγιό μου» 

ΘΕΩΡΟΥΣΕ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ κάτι σαν μέσο αποξένωσης του ανθρώπου. Και γι΄ αυτό τον λόγο το απέφευγε. «Ήταν θέμα φιλοσοφίας. Πάντα πίστευα ότι οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν να κάνουν με την άμεση- προσωπική επαφή», λέει στα «ΝΕΑ» η 40χρονη κ. Μένη Χατζηπαναγιώτου από το Πουρνάρι Συκουρίου Λάρισας. Ακόμα και στον υπολογιστή που χρησιμοποιούσε ο σύζυγός της για να γράφει κείμενα δεν έδινε πολλή σημασία...

Σήμερα όμως έχει αλλάξει εντελώς την άποψή της. Πριν από 3 χρόνια έστησε τη δική της επιχείρηση μέσω Διαδικτύου: κατασκευάζει χειροποίητα σαπούνια τα οποία μπορεί να αγοράσει κανείς από την ιστοσελίδα της (www. rosmarino.gr). Και πολύ γρήγορα διαπίστωσε ποια είναι τα μεγάλα «ατού» του Ίντερνετ για έναν καινούργιο μικροεπιχειρηματία. Τώρα πια θεωρεί ότι «πρόκειται για ένα καταπληκτικό μέσο». Τα προϊόντα της άρχισαν να γίνονται γνωστά με τους ταχύτατους ρυθμούς του Διαδικτύου και έτσι αυξήθηκαν οι παραγγελίες.

«Το Ίντερνετ με έφερε σε επαφή με πάρα πολύ κόσμο. Με πελάτες χονδρικής», τονίζει. Πλέον τα χειροποίητα σαπούνια της ταξιδεύουν παντού μέσω Ίντερνετ. Γι΄ αυτό και συμβουλεύει τους μικρούς επαγγελματίες που είναι στο ξεκίνημά τους να μη διστάσουν να μπουν στον κόσμο του Διαδικτύου. «Είναι πλέον απαραίτητο. Εάν δεν είσαι συνδεδεμένος, εάν δεν έχεις ιστοσελίδα, είναι σαν να μην υπάρχεις», σημειώνει. «Μπορεί να έχεις ένα προϊόν καταπληκτικό, όμως εκτός Διαδικτύου δύσκολα θα γίνει γνωστό. Ο κόσμος πλέον έχει αρχίσει να ψάχνεται στο Ίντερνετ. Εκεί αναζητά πληροφορίες. Δεν θα ψάξει πλέον στους επαγγελματικούς οδηγούς, όπως παλιά. Και δεν έχει σημασία ποιο είναι το προϊόν που πωλείται μέσω Ίντερνετ. Το δικό μου είναι παραδοσιακά σαπούνια, σχεδόν όπως τα έφτιαχναν στον Μεσαίωνα. Και όμως δείτε πώς συνδυάζεται ο Μεσαίωνας με τις νέες τεχνολογίες...».

«Απαραίτητο εργαλείο για κάθε έμπορο» 

ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ και το Διαδίκτυο είναι εξοικειωμένος εδώ και αρκετά χρόνια. «Σχεδόν από τότε που έκαναν τα πρώτα τους βήματα στην Ελλάδα. Άλλωστε ασχολούμαι και με τη συγγραφή και ο υπολογιστής με απάλλαξε από τα χειρόγραφα», λέει ο 53χρονος κ. Νίκος Πετρόπουλος που διατηρεί pet shop στην περιοχή των Εξαρχείων πάνω από 25 χρόνια. Στο μαγαζί του όμως δίσταζε να βάλει Ίντερνετ. «Πίστευα ότι δεν θα μου χρειαζόταν, ότι δεν θα με βοηθούσε», αναφέρει στα «ΝΕΑ». Τελικά πριν από ένα χρόνο άλλαξε γνώμη διότι θεωρεί ότι τόσο ο κλάδος του αλλά και γενικώς πολλά επαγγέλματα θα κινηθούν αναγκαστικά στο Ίντερνετ και στον τομέα των ηλεκτρονικών πωλήσεων. «Είναι θέμα χρόνου να γίνει αυτό». Έτσι, σήμερα πάνω στο γραφείο του και δίπλα από τροφές ζώων και αξεσουάρ για κατοικίδια υπάρχει ένα λαπ τοπ συνδεδεμένο στο Διαδίκτυο. Τον βοήθησε σε κάτι η σύνδεση στο Ίντερνετ; «Πλέον μπαίνω στο Ίντερνετ και έχω ενημέρωση από ξένες σελίδες για τα προϊόντα που κυκλοφορούν και με δυνατότητα μάλιστα απευθείας εισαγωγής τους. Επίσης έχω και κάποιες ηλεκτρονικές παραγγελίες, αφού φιλοζωικά σωματεία κάνουν αναφορές στο μαγαζί μου με σχετικές προσφορές». Αλλά δεν θα μείνει εκεί. Σύντομα το pet shop θα έχει τη δική του ιστοσελίδα. «Εκεί θα μπορεί να δει κανείς όλο τον κατάλογο με τα προϊόντα μας. Θα υπάρχουν επίσης προσφορές στα ευρείας κατανάλωσης προϊόντα».

Μένουν πίσω οι «ηλεκτρονικά αναλφάβητοι» 

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΕΙΝΑΙ η αύξηση που κατέγραψε η έρευνα του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας σε ό,τι αφορά τις συνδέσεις Ίντερνετ στα σπίτια. Το 2007 περίπου 3 στα 10 νοικοκυριά είχαν σύνδεση στο Ίντερνετ (30,2%). Πλέον 4 στους 10 είναι συνδεδεμένοι (39,4%). Η αύξηση είναι ακόμα μεγαλύτερη σε σύγκριση με το 2005: τότε μόλις 2 στα 10 νοικοκυριά (24,2%) είχαν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Από την έρευνα προκύπτει επίσης και αύξηση στην κατοχή σταθερών αλλά και φορητών υπολογιστών. Η παρουσία λαπ τοπ στα νοικοκυριά από 11% το 2005, ανέβηκε στο 16% το 2006 και στο 20% το επόμενο έτος. Το 2008 περίπου 3 στα 10 νοικοκυριά είχαν φορητό.

Γιατί δεν μπαίνουν
Η έρευνα έδειξε επίσης και για ποιους λόγους τα έξι στα δέκα νοικοκυριά επιμένουν να μένουν έξω από τον κόσμο του Ίντερνετ. Απαντώντας στην ερώτηση γιατί δεν έχουν πρόσβαση στο Ίντερνετ από το σπίτι 28% απάντησαν επειδή θεωρούν το Διαδίκτυο επιζήμιο και 27% επειδή έχουν έλλειψη ικανοτήτων και δεξιοτήτων για να το χειριστούν.

«Η Ελλάδα διανύει εδώ και μερικά χρόνια την ευρυζωνική της άνοιξη», τονίζει ο αντιπρόεδρος στο Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας δρ Γιάννης Λάριος. Σήμερα, λέει, περίπου 1.600.000 Έλληνες έχουν τακτική πρόσβαση στο γρήγορο Διαδίκτυο. «Ακολουθούν και οι λιγότερο εξοικειωμένοι! Το εμπόδιο πια γι΄ αυτούς δεν είναι η έλλειψη υποδομών ή οι υψηλές τιμές, αλλά η δυσπιστία. Και όμως! Καθημερινά, μικροί επιχειρηματίες, συμπολίτες μας μεγαλύτερης ηλικίας ή κάτοικοι των πιο απομακρυσμένων χωριών, βρίσκουν λύσεις με σύμμαχο το Διαδίκτυο».

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μάνος Χαραλαμπάκης

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 02 Νοεμβρίου 2009

ΠΗΓΗ:  http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4543876