ΞΕΦΡΑΓΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ;
ΚΕΙΜΕΝΟ
Μπορεί για τους νέους που τώρα αρχίζουν την ενσυνείδητη ζωή τους, οι σύγχρονοι τρόποι επικοινωνίας με τεχνολογίες ηλεκτρονικές και ψηφιακές να φαίνονται αυτονόητοι όπως φαίνονταν σε μας το τηλέφωνο και η ραδιοφωνία. Για τους λιγότερο ή περισσότερο παλαιότερους, οι τρόποι αυτοί διατηρούν τον θαυμαστό τους χαρακτήρα. Να έχεις μπροστά στα μάτια ή στα αυτιά σου και σε χρόνο μηδέν, όποιο κείμενο, όποια εικόνα, όποιον ήχο βρίσκεται κάπου αποθηκευμένος, στα πέρατα της Γης ή θέλει κάποιος να σου μεταδώσει, είναι κάτι που μεταβάλλει τις συνθήκες της εργασίας, των συναλλαγών, της ψυχαγωγίας, ολόκληρης της ζωής. Κι αυτή η αύξηση των δυνατοτήτων επικοινωνίας των ανθρώπων πραγματικά αυξάνει τις δυνατότητες πραγμάτωσης ανθρωπίνων αξιών και προπάντων της ανθρώπινης ελευθερίας. Έτσι, δικαιολογείται η αναγωγή του Internet σε κατ' εξοχήν χώρο ελευθερίας.
Έτσι εξηγούνται και οι διαμαρτυρίες που προκαλεί κάθε προσπάθεια ρυθμιστικής παρέμβασης στο περιεχόμενο του Διαδικτύου ως προσπάθεια φίμωσης ή λογοκρισίας. Ένα πρόσφατο περιστατικό που προκάλεσε τέτοιες διαμαρτυρίες είναι μια απόφαση γαλλικού δικαστηρίου που απαγόρευσε τη διενέργεια δημοπρασιών, μέσω Internet, για την πώληση αντικειμένων αναμνηστικών του ναζισμού, με βάση τον γαλλικό νόμο που απαγορεύει την εξύμνηση του χιτλερικού καθεστώτος. Το δικαστήριο απείλησε με σοβαρές ποινές τους μεσολαβητές του Διαδικτύου που θα μετέδιδαν τη διοργάνωση των δημοπρασιών αυτών, υποχρεώνοντάς τους να παρεμβάλλουν «φίλτρα» που θα εμποδίζουν τη λήψη των σχετικών μηνυμάτων στη Γαλλία.
Θα ήταν παρεξήγηση επικίνδυνη να θεωρηθεί ότι η ελευθερία του Διαδικτύου σημαίνει την απαλλαγή του από κάθε νομικό κανόνα, μια περίεργη προνομιακή «ανομία» που θα έκανε τους νόμους των κρατών ή της διεθνούς κοινότητας ανεφάρμοστους στα κανάλια της επικοινωνίας. Κι αυτό, την ώρα που είναι γνωστό -και επιβεβαιώνεται καθημερινά- ότι το θαυμαστό αυτό μέσο επικοινωνίας είναι ταυτόχρονα και ένα πολύ αποτελεσματικό όργανο για την τέλεση ή για την προπαρασκευή εγκλημάτων. Από την καθοδήγηση της τρομοκρατίας μέχρι την προσβολή της πνευματικής ιδιοκτησίας, καλύπτοντας την απάτη στις τραπεζικές συναλλαγές, το λαθρεμπόριο όπλων, την παιδική πορνεία, τις προσβολές του ιδιωτικού βίου, πλήθος εγκληματικών πράξεων τελούνται μέσω Ίντερνετ ή διευκολύνονται απ' αυτό. Βέβαια, οι κυρώσεις μετά την πράξη επιβάλλονται -αν εντοπισθεί ο δράστης μέσα στα άδηλα σοκάκια του δικτύου. Αλλά αν η τέλεση μπορεί να προληφθεί, γιατί να εμποδίζεται η προληπτική παρέμβαση των αρμοδίων οργάνων;
Χώρος ελευθερίας δεν μπορεί να σημαίνει χώρος ασυδοσίας. Οσοι περιορισμοί είχαν θεωρηθεί αναγκαίοι για την προστασία άλλων έννομων αγαθών (της ελευθερίας των άλλων!) πριν από τις πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις εξακολουθούν να ισχύουν, προσαρμοσμένοι μάλιστα στις νέες δυνατότητες προσβολής. Πράξεις που παλαιότερα απαγορεύονταν δεν επιτρέπονται τώρα εξαιτίας κάποιων νέων εφευρέσεων. Και ό,τι παλαιότερα λογιζόταν ως τέλεση εγκλήματος ή ως συνέργια στο έγκλημα δεν εξαγνίζεται τώρα από τη χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών ή ψηφιακών μεθόδων.
Αυτά τα αυτονόητα χρειάζεται τώρα να επαναληφθούν γιατί οι νέοι τρόποι αποθήκευσης και κυκλοφορίας πληροφοριών συνοδεύονται από την καλλιέργεια πληθώρας συγχύσεων που συσκοτίζουν τη νομική κρίση, ίσως σκόπιμα. Καίρια τέτοια σύγχυση προκαλείται ήδη από την άμετρη ευρύτητα με την οποία χρησιμοποιείται ακριβώς ο όρος «πληροφορία» ακόμα και σε επίσημα κείμενα π.χ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η κοινωνία μας βαφτίζεται «κοινωνία πληροφοριών», η επιστήμη και η τεχνική που αφορούν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ονομάζονται «πληροφορική» - και όλα αυτά σε άμεση συσχέτιση με τη διακήρυξη της ελεύθερης κυκλοφορίας των πληροφοριών. Μόνο που παραλείπεται η θεμελιακή διάκριση μεταξύ πληροφορίας, που ως είδηση ή ως επιστημονική ανακάλυψη, κυκλοφορεί και πρέπει να κυκλοφορεί ελεύθερα, και έργου, που ως δημιούργημα της ανθρώπινης προσωπικότητας ανήκει στον δημιουργό του κατά τις διατάξεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Εδώ επιβεβαιώνεται η γενική αρχή ότι οι πρόοδοι της τεχνικής μπορεί να είναι για το καλό ή για το κακό. Και το Διαδίκτυο χρειάζεται επειγόντως τη θέσπιση νομικών κανόνων, σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο, που θα αναδείξουν τις πολλές θετικές πλευρές και θα εκτοπίσουν τις όποιες βλαβερές συνέπειές του.
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Γράψτε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.
Μονάδες 25
Β1. Με ποιο τρόπο έχει αναπτυχθεί η 1η παράγραφος;
Μονάδες 3
Β2. Ποια συλλογιστική μέθοδος ακολούθησε στην 1η και ποια στην 5η παράγραφο;
Μονάδες 5
Β3. Ανιχνεύστε τη συλλογιστική πορεία που ακολούθησε ο συγγραφέας στο κείμενό του.
Μονάδες 5
Β4. Σε μια παράγραφο 10-12 γραμμών να αποδείξετε τη «γενική αρχή ότι οι πρόοδοι της τεχνικής μπορεί να είναι για το καλό ή το κακό».
Μονάδες 7
Β5. Να γράψετε δύο αντώνυμα για κάθε λέξη:
αναγωγή
θεμελιακή
αποτελεσματική
Γ. Ο Υπουργός Παιδείας επισκέπτεται το σχολείο σας προκειμένου να σας μιλήσει για τη χρήση των Η/Υ και του διαδικτύου που πρόσφατα εισήλθαν στο χώρο της εκπαίδευσης. Αναλαμβάνετε να του παραδώσετε μια επιστολή στην οποία θα αποδεικνύετε την ανάγκη θέσπισης νομικών μέτρων, ώστε να μην καταστεί το διαδίκτυο χώρος ασυδοσίας. (500-600 λέξεις).
Μονάδες 50
Εγκλήματα στο Internet
ΚΕΙΜΕΝΟ
Σκεφτείτε να ξυπνήσει κάποιος ένα πρωί και, ανοίγοντας τον υπολογιστή του, να μάθει, κινούμενος στις ηλεκτρονικές σελίδες του Ίντερνετ, από κάποιο φίλο του στη Λιθουανία ότι έχει διεθνώς κυκλοφορήσει εις βάρος του ένα λιβελογράφημα και ένας ευρύτατος κύκλος ανθρώπων έχει πληροφορηθεί γι’ αυτόν τα χειρότερα! Αυτό ακριβώς συνέβη στον καθηγητή του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, που έκπληκτος διαπίστωσε ότι έπεσε θύμα ηλεκτρονικής συκοφαντίας και προσέφυγε στην ελληνική δικαιοσύνη. Τα «μαντάτα» τα έμαθε από έναν συνάδελφό του στο Λονδίνο και το ηλεκτρονικό σημείωμα που «τον στόλιζε» έκανε, χωρίς υπερβολή, τον γύρο του κόσμου. Έφθασε στα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία καθηγητών, ερευνητών και ερευνητικών κέντρων στις ΗΠΑ, στην Πολωνία, στην Ιταλία, στο Ισραήλ, στη Σουηδία, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στη Δανία, στον Καναδά και σε πολλές άλλες χώρες ακόμη! Η ιστορία με τα «ηλεκτρονικά» καρφώματα μέσω Ίντερνετ που συνέβη στη χώρα μας εντυπωσίασε και προβλημάτισε την κοινή γνώμη. Τα ερωτήματα που τέθηκαν είναι αμείλικτα. Οι πολίτες είναι απροστάτευτοι όσο ποτέ άλλοτε; Τα δίκτυα, οι ηλεκτρονικές λεωφόροι προσφέρουν έδαφος στους «αόρατους» εγκληματίες να μας κάνουν τη ζωή δύσκολη; Υπάρχει τρόπος να διακινούνται με ασφάλεια υπηρεσίες, πληροφορίες στις ηλεκτρονικές σελίδες του υπολογιστή μας; Σε μια εγκληματική δραστηριότητα με διεθνή εμβέλεια αρκούν οι εθνικές νομοθεσίες ή μήπως, στο έγκλημα χωρίς σύνορα, η απάντηση είναι η εφαρμογή νόμων σε διεθνές πεδίο;
«Το Βήμα» επιχειρεί με τη συνδρομή των ειδικών να προσεγγίσει το θέμα «εγκληματικότητα και Ίντερνετ», ένα θέμα που προβληματίζει διεθνώς ειδικούς και νομικούς και όσο περνά ο καιρός θα προβληματίζει ακόμη περισσότερο. Δεν υπάρχει άλλωστε επιστημονική δυνατότητα που δεν έχει μεταβληθεί σε εργαλείο εγκλήματος από τους παρανόμους ανά τη γη και από τον γενικό αυτό κανόνα δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν τα δίκτυα – και το Ίντερνετ που ταυτίζεται με την ελεύθερη διακίνηση πληροφοριών και υπηρεσιών.
Η συκοφαντική δυσφήμηση άλλωστε είναι από τα «πταίσματα» που μπορούν να διαπράξουν οι διεθνείς εγκληματίες. Εκείνοι που επιλέγουν να σερφάρουν στον αχανή κόσμο του Ίντερνετ αναζητώντας υποψήφια θύματα για παντός είδους απάτες, έχουν μελετήσει κάθε δυνατότητα που τους προσφέρεται από τις νέες τεχνολογίες για να πλουτίσουν σε βάρος τρίτων ή για να επιδοθούν σε δραστηριότητες οργανωμένου εγκλήματος. Ο καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χρ. Μυλωνόπουλος, που έχει ασχοληθεί με το θέμα της διάπραξης ποινικών αδικημάτων μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών, κωδικοποιεί τα αδικήματα που συνηθίζονται στον κυβερνοχώρο. Πλαστογραφίες, σύσταση και συμμορία, συμμετοχή και παροχή συμβουλών σε διάπραξη παράνομων πράξεων, εμπορία λευκής σαρκός, εμπορία παιδιών για αφαίρεση οργάνων αλλά και εκπόρνευσή τους, παιδεραστία και ναρκωτικά, σεξουαλικά εγκλήματα και παρενοχλήσεις. Εκεί όμως όπου το Ίντερνετ προσφέρεται για δράση σε απατεώνες ανά τη γη είναι το οικονομικό έγκλημα. Ηλεκτρονικές απάτες, κομπίνες στις λεωφόρους των πληροφοριών, όπου χρήστες και επιτήδειοι συναντώνται και ο καθένας μπορεί εύκολα να μεταβληθεί από απλός χρήστης σε θύμα. Τα παραδείγματα διεθνώς είναι δεκάδες. Στις ΗΠΑ έχουν πολλάκις ασκηθεί ποινικές διώξεις για παραβάσεις του νόμου περί ασέμνων (παιδική πορνεία μέσω του Ίντερνετ), ενώ χιλιάδες ανύποπτοι χρήστες του δικτύου σε παγκόσμια κλίμακα , κατά καιρούς, έχουν πέσει θύματα απάτης από εταιρείες – «μαϊμούδες» που ζητούν επενδυτές και απομυζούν τα βαλάντια των αφελών που κινούνται στο κυβερνοχώρο.
Οι ηλεκτρονικές απάτες μέσω δικτύου δεν έχουν ασφαλώς καμία σχέση με τις απάτες που όλοι ξέρουμε. Θύτες και θύματα δεν γνωρίζονται καν. Όλα είναι απρόσωπα και μακρινά. Για να καταλάβουμε τι ακριβώς σημαίνει ηλεκτρονική κομπίνα, παραθέτουμε από τη διεθνή ποινική εμπειρία μία χαρακτηριστική υπόθεση. Εταιρεία με δικαιώματα σε εξόρυξη χρυσού προσέλαβε οικονομικούς συμβούλους για να πείσουν κόσμο μέσω Ίντερνετ ότι μπορούν να επενδύσουν τα χρήματά τους σε μετοχές με αξιόλογα κέρδη. Μόλις τα χρήματα των επενδυτών συγκεντρώνονται, η εταιρεία – «φάντασμα» όπως αποδεικνύεται – πτωχεύει και το πρώτο ηλεκτρονικό «κανόνι» πέφτει στην κυβερναγορά!
Ιωάννα Μάνδρου, «Το Bήμα»
(Κείμενο ελαφρά διασκευασμένο)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Να γραφεί περίληψη του κειμένου χωρίς την παράθεση προσωπικών σχολίων (100 λέξεις).
Μονάδες 25
Β.1. Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί η κειμενογράφος; Τεκμηριώστε την άποψή σας με αναφορά σε χαρακτηριστικά χωρία του κειμένου.
Μονάδες 10
Β.2. Σε ποιο γραμματειακό είδος ανήκει το κείμενο; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.
Μονάδες 5
Β.3. «Οι ηλεκτρονικές απάτες μέσω δικτύου δεν έχουν ασφαλώς καμία σχέση με τις απάτες που όλοι ξέρουμε». Να αναπτυχθεί η συγκεκριμένη άποψη σε μία παράγραφο.
Μονάδες 10
Β.4. Να γραφούν τα συνώνυμα και τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: αμείλικτα, συνδρομή, συκοφαντική, αχανή, αδικημάτων.
Μονάδες 10
Γ. Σε ένα επιστημονικό περιοδικό με θεματολογία τους H\Y διαβάσατε πρόσφατα ένα άρθρο, όπου ο συντάκτης του εκθέτει τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση του διαδικτύου. Εσείς, αν και συμφωνείτε με τις απόψεις του αρθρογράφου, βρίσκετε ωστόσο μονόπλευρη την τοποθέτησή του. Αποφασίζετε, λοιπόν, να γράψετε μια επιστολή (δε θα πρέπει να υπερβαίνει τις 500 λέξεις) που θα απευθύνεται στο συγκεκριμένο περιοδικό και στην οποία θα παρουσιάζονται οι ποικίλες δυνατότητες που παρέχει το διαδίκτυο, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην προσφορά του στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Μονάδες 40
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ
ΚΕΙΜΕΝΟ
Πριν από λίγες µέρες περισσότεροι από 3 εκατοµµύρια άνθρωποι, στη ζεστασιά του σπιτιού τους, σε διάφορες χώρες του κόσµου, µπόρεσαν πολύ εύκολα µέσω του Ίντερνετ να συνδεθούν µε το «Κάβερν Κλαµπ» του Λίβερπουλ και να απολαύσουν µία µοναδική (αριθµητικά και ποιοτικά) συναυλία ενός εκ των ιδρυτών του θρυλικού συγκροτήµατος των Μπιτλς, του Πολ Μακάρτνεϊ.
Δεν πέρασαν, επίσης, πολλές εβδοµάδες από τότε που εκατοµµύρια άνθρωποι απ' όλον τον κόσµο µπόρεσαν πάλι από το Ίντερνετ να ακούσουν πρώτοι την καινούργια δισκογραφική δουλειά δύο σπουδαίων καλλιτεχνών της ροκ µουσικής, του Ντέιβιντ Μπάουϊ και του Στινγκ.
Μπόρεσαν ακόµα, την ίδια στιγµή, να παραγγείλουν τους δίσκους που άκουσαν και µέσα σε πολύ λίγες µέρες να τους έχουν στο σπίτι τους σε χαµηλότερη, µάλιστα, τιµή απ' ότι θα τους αγόραζαν στα καταστήµατα δίσκων στις χώρες τους. Μέχρι τώρα, οι περισσότεροι από εµάς εδώ στην Ελλάδα στεκόµαστε απλώς στη διαπίστωση ότι «ο κόσµος αλλάζει», και µε κάπόιο δέος σύµφυτο µε δικαιολογηµένες και αδικαιολόγητες φοβίες, ατενίζουµε το µέλλον που είναι κιόλας εδώ. Δεν αλλάζει ο κόσµος. Άλλαξε ο κόσµος. Κι αυτή η αλλαγή, µε όσα µειονεκτήµατα κι αν έχει, είναι συναρπαστική.
Η συναυλία του Πολ Μακάρτνεϊ, όπως και η παρουσίαση των νέων δίσκων του Μπάουϊ και του Στιvγκ, είναι τα ... αυτονόητα σήµερα του Ίντερνετ. Οι δυνατότητες είναι αµέτρητες και ο υπογράφων δεν είναι τόσο ειδικός για να τις αναλύσει και να τις παρουσιάσει όλες.
Ως ένας απλός, συνηθισµένος χρήστης του Ίντερνετ τα δύο τελευταία χρόνια, τολµώ να πω ότι αυτό που πριν αρκετά χρόνια (µε λίγο θαυµασµό και πολύ φόβο) αποκαλούσαµε «παγκόσµιο χωριό ενηµέρωσης» άρχισα κιόλας να το αισθάνοµαι και ως δικό µου χωριό.
Χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και µε ελάχιστη δαπάνη, έχω καταφέρει µέσω του Ίντερνετ να δηµιουργήσω ένα «δικό µου» χώρο, τη δική µου προσωπική εφηµερίδα όπως την ονοµάζω, που φιλοξενεί όλα εκείνα τα πράγµατα που, υποκειµενικά εννοείται, κρίνω ως σηµαντικά και απαραίτητα να γνωρίζω.
Ένα τηλεοπτικό δίκτυο µου δίνει, όποια στιγµή θέλω, τις σηµαντικότερες διεθνείς ειδήσεις. Πέντε-έξι εφηµερίδες, της δικής µου επιλογής πάντα, µου προσφέρουν την ανάλυση των γεγονότων που µε ενδιαφέρουν. Μου προσφέρουν, επίσης, και τη δυνατότητα να ανατρέξω σε ένα αχανές αρχειακό υλικό που αφορά ένα συγκεκριµένο θέµα της τρέχουσας, όπως λέµε, επικαιρότητας. Την ίδια ώρα που ταξιδεύω σε αυτές τις σελίδες (όλες συµπυκνωµένες) στη «δική µου καθηµερινή εφηµερίδα», ακούω κλασική µουσική από έναν αγαπηµένο µου σταθµό στην Αγγλία και, εάν ακούσω κάτι που να µε συναρπάσει, µπορώ αµέσως να πληροφορηθώ περισσότερα πράγµατα γι' αυτό το κοµµάτι, να πατήσω µερικά πλήκτρα και να το έχω σε λίγες µέρες στο σπίτι µου. Ένα κονσέρτο, πρόσφατα, του τενόρου Χοσέ Γιούρα, στο «Κόβεντ Γκάρντεν», δεν το παρακολούθησα απλώς µέσω των δηµοσιευµάτων του Τύπου, αλλά είδα αποσπάσµατά του από το Δίκτυο, «έβγαλα» πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για τον καλλιτέχνη ... Με λίγα λόγια, αισθάνθηκα ότι ήµουν όσο πιο κοντά θα µπορούσα να είµαι στο γεγονός.
Βλέπω κιόλας µια ανησυχία στα βλέµµατα πολλών. Και ακούω από το στόµα τους ψιθύρους για µια κοινωνία που, µέρα µε τη µέρα, κλείνεται όλο και πιο πολύ στα σπίτια της. Είναι µια πολύ µεγάλη συζήτηση αυτή, στην οποία φοβούµαι ότι οι προσωmκές συνήθειες καθώς και οι συνθήκες ζωής του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά, παίζουν πολύ πιο σηµαντικό ρόλο από τις όποιες θεωρητικές προσεγγίσεις στο θέµα.
Εµένα φερ' ειπείν, δεν µε κλείνει στο σπίτι το Ίντερνετ. Το άγχος της πόλης, το φοβερό κυκλοφοριακό πρόβληµα και ο πολύτιµος χρόνος που αυτό σου κλέβει, είναι αυτά που µε αναγκάζουν, όσο και αν το θέλω, να αποφεύγω να βγαίνω στην Αγορά. Το Ίντερνετ, αντίθετα, εκτός του ότι προσφέρει τη δυνατότητα (µε όλα τα αρνητικά του, ναι) να ταξιδέψεις σ' ένα κόσµο πλούσιο σε γνώσεις, σου γλιτώνει χρόνο. Σου εξοικονοµεί χρόνο (που σου στερούν οι άλλες σύγχρονες συνήθειες της ζωής σου) κι έτσι σου δίνει την πολυτέλεια και στην Αγορά να κυκλοφορείς όποτε εσύ το επιλέξεις, και να κάνεις πράγµατα που δεν έκανες πριν - να πας σε µιαν έκθεση ζωγραφικής, ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι, µια βόλτα, ένα σινεµά, στο γυµναστήριο.
Για αρκετούς ανθρώπους, βέβαια, ο κοµπιούτερ έχει γίνει κάτι σαν ναρκωτικό. Υπάρχουν επίσης και πολλές «γκρίζες περιοχές» του Ίντερνετ - η πορνογραφία, η στυγνή οικονοµική εκµετάλλευση, η έλλειψη ελέγχου της αξιοπιστίας πολλών µεταδιδόµενων πληροφοριών κ.λ.π. Η µεγάλη, όµως µάζα των χρηστών του µέσου δεν είναι ούτε αρρωστηµένα εξαρτηµένη απ' αυτό ούτε και ανυποψίαστη για τις «σκιές» του.
Φοβούµαι πως, στο τέλος αυτού του αιώνα, δεν έχουµε ακόµη συνειδητοποιήσει την πραγµατική σηµασία αυτού του µέσου. Δεκτές και απαραίτητες οι ενστάσεις και οι προβληµατισµοί. Απαράδεκτη, όµως η συνεχής καταδίκη, άνευ ορίων και άνευ όρων του Ίντερνετ και η διαρκής προσπάθεια υποβάθµισης των υπηρεσιών που προσφέρει.
Χρήστος Μιχαηλίδης, «Ελευθεροτυπία»
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 90-100 λέξεις.
Μόρια 25
Β1. Ποιος είναι ο ρόλος των αποσιωπητικών στην 4η παράγραφο, της παρένθεσης και των εισαγωγικών στην 5η και των εισαγωγικών στην 6η παράγραφο;
Μόρια 5
Β2. Με ποια συλλογιστική πορεία ανέπτυξε το κείμενό του ο συγγραφέας;
Μονάδες 8
Β3. Ποιος είναι ο κύριος τρόπος πειθούς που χρησιµοποιεί ο συγγραφέας στην 7η παράγραφο; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Μόρια 7
Β4. Με ποιο τρόπο και ποια συλλογιστική πορεία έχει αναπτυχθεί η 9η παράγραφος;
Μόρια 8
Β5. Στην τελευταία παράγραφο ο συγγραφέας χρησιµοποιεί α' πληθυντικό πρόσωπο για να αναφέρει ότι δεν έχει συνειδητοποιηθεί ακόµη η πραγµατική αξία του διαδικτύου, παρότι ο ίδιος σε προηγούµενες παραγράφους και σε α' πρόσωπο προσπαθούσε να πείσει για την αξία αυτή, που βιώνει άλλωστε καθηµερινά. Πώς εξηγείτε λοιπόν τη χρήση α' πληθυντικού;
Μόρια 7
Γ. Παραγωγή κειμένου:
Υποθέστε ότι οι γονείς σας διαµαρτύρονται γιατί «σπαταλάτε» το χρόνο σας στο διαδίκτυο. Αποφασίζετε λοιπόν να τους µιλήσετε (προσχεδιασµένος προφορικός λόγος) για να τους πείσετε ότι µέσω του διαδικτύου κερδίζετε χρόνο κι ακόµη ότι η ενασχόληση µε αυτό αποτελεί δηµιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου σας. (500-600 λέξεις)
Μονάδες 40
«Ψηφιακἠ Ζωή»
ΚΕΙΜΕΝΟ
Επιλέξατε να τιτλοφορήσετε το τελευταίο βιβλίο σας « Ψηφιακή Ζωή». Πόσο τολμηρό είναι να μιλάει κανείς για ολοκληρωμένη ζωή σε περιβάλλον ψηφιακότητας και ποια είναι η ποιοτική και ιδεολογική στάθμη μιας τέτοιας ζωής;
Το επίθετο «ψηφιακή» δεν καλύπτει βέβαια όλη την έκταση του ουσιαστικού «ζωή». Απλά είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό γνώρισμά της. Αν ήμουν αγρότης θα έγραφα για αγροτική ζωή – που δεν σημαίνει ότι αυτή θα περιείχε μόνον γεωργικές εργασίες. Η ψηφιακή ζωή είναι σαν κάθε άλλη – οι βασικές παράμετροι δεν αλλάζουν: εργασία, παιχνίδι, χαρά, πόνος κλπ. Μόνο που πολλά γίνονται τώρα με ψηφιακό τρόπο – και γίνονται καλύτερα.
Πώς θα ορίζατε το ρόλο της φαντασίας στη διαδικασία παραγωγής ενός ψηφιακού έργου τέχνης;
Καμία διαφορά και εδώ. Η φαντασία παραμένει πάντα κυρίαρχη, μόνο που τώρα έχει περισσότερα μέσα στη διάθεσή της. Πάρτε παράδειγμα μία τέχνη που ήδη βασίζονταν 100% στην τεχνική – τον κινηματογράφο. Οι δυνατότητες διευρύνονται και όχι μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Ο Ελύτης με ζήλευε που έγραφα με επεξεργαστή κειμένου – ενώ αυτός χτυπούσε στην γραφομηχανή και αναγκαζόταν να ξαναγράψει μία σελίδα για να αλλάξει μία φράση. Αλλά και στις άλλες τέχνες – σκεφθείτε τι δυνατότητες έδωσαν οι υπολογιστές στην σύνθεση, εκτέλεση και αναπαραγωγή μουσικής. Όσο για τις εικαστικές τέχνες, ποια η διαφορά αν, αντί για πινέλα και χημικά χρώματα, χρησιμοποιώ πίξελς;
Μέρος της άσκησης πολιτικής μαζί με έναν εκ βαθέων επαναπροσδιορισμό της μεταφέρεται στο Διαδίκτυο με τη μορφή του hacking. Ανάμεσα στις προσκηνιακές διεκδικήσεις των hackers συγκαταλέγονται η απρόσκοπτη προσβασιμότητα στα «κοινά» αγαθά, η ελευθερία της δημιουργικότητας, η άμεση δημοκρατία κ.α. Είναι τελέσφορες και ευρυγώνιας οπτικής οι μορφές πολιτικής δράσης που επιστρατεύουν οι hackers;
Οι χάκερς είναι ο Μάης του 68 (η το παλιότερο κίνημα των χίπις) του ψηφιακού κόσμου. Είναι η «Αντικουλτούρα» που σπάνια μεν επικρατεί, εξαναγκάζει όμως την κυρίαρχη ιδεολογία να αλλάξει και να «ανοιχτεί». Το ήθος των χάκερ είναι μία νέα ηθική εργασίας και πλήρωσης – μία νέα θεώρηση ζωής που πλουτίζει αφάνταστα την εποχή μας.
Αν έρχεται σύντομα το τέλος του Διαδικτύου, με την έννοια του κορεσμού και της ολοκλήρωσης, ποια πορεία εξέλιξης πιστεύετε πως θα ακολουθηθεί από τότε και στο εξής;
Δέκα χρόνια τώρα που κινούμαι στο Διαδίκτυο ακούω πως έρχεται το τέλος του. Ούτε ήρθε, ούτε νομίζω ότι θα έρθει. Κατ αρχήν δεν υπάρχει ένα Διαδίκτυο – υπάρχουν χιλιάδες διασυνδεδεμένα δίκτυα. Η δομή τους είναι τόσο αποκεντρωμένη και αυτόνομη, ώστε πολύ δύσκολα μπορεί να συμβεί κάτι στο σύνολό τους. Γενικά θεωρώ την μετάλλαξη και την ανάπτυξη του Internet σαν ένα πραγματικό θαύμα. Και είμαι σίγουρος ότι και αν ακόμα για κάποιο λόγο χαθεί, θα αντικατασταθεί αμέσως από άλλα δίκτυα. Από την στιγμή που τα γνωρίσαμε δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά.
Πριν λίγους μήνες ιδρύθηκε πανηγυρικά στην Αμερική Υπουργείο για την Τέχνη και την Τεχνολογία. Να ίσως μια «χτυπητή» απόδειξη για τον σύνδεσμο δύο εκ των κορυφαίων ανθρώπινων εκφράσεων…
Το μαθαίνω από εσάς και χαίρομαι που επιβεβαιώνεται άλλη μία φορά η πεποίθησή μου πως η Τεχνολογία δεν είναι «κατσαβίδια», αλλά μία δραστηριότητα του πνεύματος εξίσου αξιόλογη όσο και η ποίηση. Ήδη από το 1985 είχα γράψει ότι οι λέξεις «τεχνολογία» και «λογοτεχνία» περιέχουν τα ίδια συστατικά σε διαφορετική σειρά.
Συνέντευξη του Νίκου Δήμου στην Καλλιόπη Κουντούρη για το e-περιοδικό artzine 2001 (διασκευή)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο της συνέντευξης σε 110-130 λέξεις.
25 Μονάδες
Β.1. Πώς θα σχολιάζατε εσείς «το ρόλο της φαντασίας στη διαδικασία παραγωγής ενός ψηφιακού έργου τέχνης»; Να αναπτύξετε την απάντησή σας σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων.
15 Μονάδες
Β.2. «Οι χάκερς είναι ο Μάης του 68...αφάνταστα στην εποχή μας». Να αξιολογήσετε την ορθότητα του συλλογισμού (προκείμενες, συλλογιστική πορεία, αξιολόγηση).
10 Μονάδες
Β.3. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις: «χτυπούσε», «απρόσκοπτη», «ευρυγώνιας», «να αλλάξει», «επιβεβαιώνεται».
5 Μονάδες
Β.4. Να χαρακτηρίσετε το ύφος της συνέντευξης του Νίκου Δήμου. Να δώσετε δύο παραδείγματα για να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
5 Μονάδες
Γ. Δεδομένου ότι η «τεχνολογία» και η «λογοτεχνία» περιέχουν τα ίδια συστατικά στοιχεία σε διαφορετική σειρά, να ανασκευάσετε τους φόβους εκείνων που θεωρούν το Διαδίκτυο και την Πληροφορική γενικότερα ως τους σοβαρότερους κινδύνους για την περιστολή της πνευματικής δημιουργίας και της κριτικής σκέψης. Οι απόψεις σας θα κοινοποιηθούν σε ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο σας με θέμα «Πληροφορική και σύγχρονες δημιουργίες».
40 Μονάδες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου