ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΝΕΞΕΤΑΣΗΣ: ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ Ι

Το παιχνίδι της μάθησης, τρόπος ζωής! του Νίκου Τσούλια

1.                 Αν και η μάθηση είναι μια τόσο σοβαρή υπόθεση, είναι ταυτόχρονα και ένα παιχνίδι, το μοναδικό παιχνίδι που ενώνει τον κόσμο των μικρών και τον κόσμο των μεγάλων. Είναι ένα παιχνίδι που συνέχει το πνεύμα του ανθρώπου με τη φύση και με τον εαυτό του, που διαμορφώνει το αυριανό μέλλον της κοινωνίας και του πολιτισμού.

2.                 Η μάθηση δεν προκύπτει κυρίως μέσα από κάποια βροχή πληροφοριών, αλλά από την καλλιέργεια του επαγωγικού λόγου που αναδεικνύει τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος, από την προαγωγή της κριτικής σκέψης που καλλιεργεί το στοχασμό και την επεκτατική δυνατότητα του ορθολογισμού.

3.                 Και εφόσον η μάθηση είναι παιχνίδι, οφείλει να τηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία του παιχνιδιού. Να γεμίζει τον άνθρωπο με ευχαρίστηση, να του διεγείρει τη φαντασία, να τον εμπνέει και να τον ενθουσιάζει, να του προκαλεί ολοένα και περισσότερο την επιθυμία για μάθηση-παιχνίδι, να του διεγείρει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες. Να γίνεται η μάθηση μια υπόθεση προσωπική –πέραν του όποιου θεσμικού χαρακτήρα της μέσω των εκπαιδευτικών συστημάτων–, με την έννοια της απόλυτης προσωπικής προτεραιότητας.

4.                 Εδώ εγκαλείται και η συστηματική εκπαίδευση. Γιατί είναι λάθος της αυτή την έμφυτη τάση του ανθρώπου για γνώση και για μάθηση να τη μετασχηματίζει σε «βαριά» υποχρέωση, σε καταναγκασμό. Δεν μπορεί να στομώνει την επιθυμία για ολοένα και περισσότερη μάθηση μέσα από τις τόσες και τόσες τυποποιήσεις, νόρμες και θεσμικές εκφράσεις που υιοθετεί κάθε φορά.

5.                 Βέβαια όλοι οι εκπαιδευτικοί θα ισχυριστούμε ότι η τυπική εκπαίδευση δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει στην όλη λειτουργία της την υποχρεωτική παρακολούθηση και τη θέσπιση των απουσιολογίων, τις ποικίλες εξετάσεις και τις «διατεταγμένες» εργασίες, τους κανονισμούς και τις παρατηρήσεις. Το σχολείο δεν μπορεί να είναι συνάθροιση των επιμέρους προσωπικών διαδρομών μάθησης των μαθητών/μαθητριών, αφού σε κάθε περίπτωση αποτελεί την ξεχωριστή δομή που αναδύεται από την ανάγκη της κοινωνίας να παρέμβει συγκροτημένα τόσο για τη διατήρηση του πολιτισμικού της φορτίου, όσο και για τη δημιουργία του μέλλοντός της.

6.                 Ωστόσο, αυτή η θεσμική υποχρεωτικότητα σε καμιά περίπτωση δεν είναι ασύμβατη με την προσωπική ανάγκη κάθε πολίτη για μάθηση που όχι μόνο δεν θα του δημιουργεί κανέναν καταναγκασμό στην πορεία της μάθησης, αλλά τουναντίον θα τον γεμίζει με τη χαρά της δημιουργίας της σκέψης και της ελευθερίας του πνεύματος. Και επειδή η πολιτεία γενικώς δεν εμπλέκεται στην ουσία της μόρφωσης και της πνευματικής καλλιέργειας των μαθητών/μαθητριών, είναι παιδαγωγική ευθύνη των εκπαιδευτικών να επιλύσουν αυτή την αντίφαση και την αντινομία και να απελευθερώσουν τελικά όλες τις δημιουργικές δυνάμεις του σχολείου, των μαθητών/μαθητριών αλλά και των δικών τους.

7.                 Αν σε μια σχολική αίθουσα ο εκπαιδευτικός μπορεί να διαμορφώσει ένα έντονα μαθησιακό κλίμα, αν κάθε φορά κερδίζει το ενδιαφέρον και κεντρίζει τη φαντασία των μαθητών/μαθητριών, τότε ανοίγει εκείνο το ξέφωτο της μάθησης-παιχνιδιού όπου όλοι εκκινούν από την έμφυτη τάση του «μανθάνειν» και συναντιούνται σε μια κοινή διαδρομή συλλογικής μάθησης-παιχνιδιού, που πολλαπλασιάζει την έμφυτη επιθυμία αλλά και παράλληλα κοινωνικοποιεί και διαπαιδαγωγεί. Γιατί η μάθηση δεν μπορεί να είναι μόνο προσωπική υπόθεση, αλλά πρέπει να γίνεται και σε συλλογικό επίπεδο, γιατί μέσα από τις κοινωνικές και τις διανθρώπινες λειτουργίες μπορεί ουσιαστικά να εκπαιδευτεί κάθε άνθρωπος.

 (ελαφρά συντομευμένο)

Πηγή: https://www.fractalart.gr/to-paichnidi-tis-mathisis-tropos-zois/

ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙ

Πρώτη εμπειρία «τηλεκπαίδευσης»  του οκτάχρονου γειτονόπουλου! (κλεμμένο από το ημερολόγιό του), γράφει η Έλενα Φλωριανού

25/3/2020

Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

1.                 Πέρασα δέκα υπέροχες μέρες χωρίς σχολείο αλλά τίποτε ωραίο δεν κρατάει για πάντα. Εχτές η δασκάλα μου, η κυρία Μέλπω, έστειλε mail στην μαμά μου πως ξεκινάμε μαθήματα «τηλεκπαίδευσης», κι εγώ στραβομουτσούνιασα, γιατί δεν ήξερα τι σημαίνει ακριβώς αυτό αλλά σίγουρα δεν θα ήταν κάτι καλό, αφού είχε μέσα την λέξη «εκπαίδευση». Όμως έκανα λάθος, γιατί τελικά η «τηλεκπαίδευση» είναι κάτι το πολύ διασκεδαστικό και αστείο.

2.                 Η κυρία Μέλπω βγήκε στην οθόνη του υπολογιστή της μαμάς και σε μικρά παραθυράκια βγήκε ο Μπάμπης, η Χρυσούλα, ο Κωστάκης κι εγώ. Τα άλλα παιδιά δεν τα κατάφεραν, μάλλον γιατί τα περισσότερα δεν έχουν ούτε υπολογιστή ούτε κάμερα ούτε καλό Internet στο σπίτι τους ούτε και συμπαθούν πολύ την κυρία Μέλπω. Στην αρχή η κυρία χαμογελούσε και ανοιγόκλεινε το στόμα της και κούναγε τα χέρια της αγχωμένη αλλά εμείς δεν την ακούγαμε. Ήταν όμως πολύ αστεία, σαν εκείνη την κυρία που βγαίνει στην τηλεόραση στις «ειδήσεις στη νοηματική» και κουνάει πολύ γρήγορα τα χέρια και τα χείλη της χωρίς να λέει τίποτα. Τότε ο κολλητός μου, ο Μπάμπης, έκανε ομαδική κλήση σε μένα και τον Κωστάκη στο messenger, βάλαμε τα κινητά μας πιο κάτω από την κάμερα, να μην τα βλέπει η κυρία κι αρχίσαμε να κάνουμε κρυφά ό,τι έκανε εκείνη. Κι έτσι πέρασαν τα 10 πρώτα λεπτά μαθήματος.

3.                 Μετά η κυρία Μέλπω μας έγραψε στο chat της «τηλεκπαίδευσης» πως «αντιμετωπίζει προβλήματα με το μικρόφωνο, αλλά «γρήγορα θα το φτιάξει» κι εγώ της απάντησα «δεν πιράζει κυρία» αλλά εκείνη μου έγραψε «με –ει το πειράζει» κι εγώ σπάστηκα και δεν της ξαναέγραψα τίποτα στο chat, γιατί δεν είχε και ορθογραφικό έλεγχο αλλά έδειχνε ό,τι λάθος γράφαμε χωρίς να το κοκκινίζει. Μετά έγραψε ότι φτιάχτηκε ο ήχος της κι ακούσαμε την τσιριχτή της φωνή, αλλά ήταν παραμορφωμένη, κάπως αντρική και πολύ αργή. Μετά το παραθυράκι της Χρυσούλας έμεινε άδειο και η Χρυσούλα ξαναμπήκε δύο λεπτά πριν τελειώσει τα μάθημα, γιατί την είχε «πετάξει το Internet έξω», η δασκάλα της είπε ότι δεν πειράζει κι εγώ θύμωσα που δεν το είχα σκεφτεί να το πω νωρίτερα και να γλιτώσω το μάθημα. Τελικά τα κορίτσια είναι πιο ώριμα για την ηλικία τους.

4.                 Μετά η κυρία Μέλπω άρχισε να μιλάει κανονικά και μας έλεγε για τις χώρες της Ευρώπης και τις πρωτεύουσές τους, αλλά εγώ τις ήξερα όλες από τις ειδήσεις, και μάλιστα ήξερα και πόσοι ακριβώς πέθαναν εχτές σε κάθε χώρα από τον κωλοροϊό Covid και μετά η κυρία στράβωσε το στόμα της και ούτε κουνιόταν ούτε μιλούσε αλλά δυστυχώς μετά από 10 λεπτά η κυρία επανήλθε χωρίς στραβό στόμα και μας είπε ότι δεν είχε κι εκείνη Internet για λίγο. Και μετά μπήκε στην παρέα και η Αφρούλα, αλλά μόνο για λίγο, γιατί παιδευόταν, είπε, όλο το πρωί να βρει την σωστή ψηφιακή τάξη στο Internet αλλά μάλλον είχε χαθεί και μόλις είδε ότι κάναμε μάθημα εξαφανίστηκε και πάλι κι εγώ θαύμασα ξανά πόσο ώριμα είναι τα κορίτσια για την ηλικία τους.

5.                 Τα τελευταία 10 λεπτά του μαθήματος ήταν και τα πιο ωραία, γιατί όσο μίλαγε μόνη της η κυρία, εμείς με τον Μπάμπη και τον Κωστάκη παίζαμε ομαδικό στα κινητά μας κάτω από τα γραφεία, και η μαμά μου έφερε και σάντουιτς με πορτοκαλάδα, γιατί ήταν πολύ χαρούμενη που με έβλεπε επιτέλους να κάνω μάθημα. Και μόλις τελείωσε το μάθημα, χαιρετήσαμε την κυρία Μέλπω, που τώρα φαινόταν πολύ κουρασμένη, και δώσαμε ραντεβού «τηλεκπαίδευσης» για μεθαύριο. Και μετά η μαμά ήρθε μέσα, με φίλησε και μου είπε ότι τώρα μπορώ να ξεκουραστώ και να παίξω Fortnite με τους φίλους μου για όση ώρα θέλω. Μακάρι να καταργηθούν τα σχολεία και μετά τον κωλοροϊό Corvid και να κάνουμε μόνο «τηλεκπαίδευση»!

(ελαφρά συντομευμένο)

Πηγή: https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/316655_proti-empeiria-tilekpaideysis-toy-oktahronoy-geitonopoyloy-klemmeno-apo?

ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙΙ

Σολωμός ή σολομός; της Βάσως Κώστογλου

Κάθε χειμώνα έστηνε το εργόχειρό του στη σάλα του σπιτιού. Σχοινιά, κλωστές, σαΐτες, μολύβια, φελλοί και φυσικά δίχτυα. Δίπλα του ένα κασετόφωνο “έλειωνε” δυο τρεις κασέτες. Εκείνος σκυφτός για ώρες ν’ αρματώνει και να σιγοσφυρίζει κάποιο σκοπό. Σε μια απ’ τις κασέτες, μια γυναικεία φωνή με τη συνοδεία τραγουδιστών και χορωδίας, αφηγούνταν εξ ονόματος κάποιου σολομού τα τεκταινόμενα κάποιας μάχης που διεξάγονταν σε πέλαγος μέγα. Στο μεταξύ, ξανθός μήνας της άνοιξης έστηνε με τον έρωτα χορό, μια γαλάζια πεταλούδα έπαιζε με τον ίσκιο της, ενώ στον κάμπο απλώνονταν νεκρική σιγή, μια νύχτα σπαρμένη θάματα και μάγια.

Άκουγα, ξανάκουγα, τίποτα... δεν άντεξα... κάποια φορά τον ρώτησα:

–Τι είναι όλα αυτά που λέει αυτός ο σολομός;

Με μέτρησε πάνω απ’ τα γυαλιά του και είπε:

–Ποιος είναι ο Σολωμός, ξέρεις;

–Εεε, είπα με σιγουριά, ο σολομός είναι ψάρι.

Πήδηξε η σαΐτα από τα χέρια του, σαν το σολομό που ανεβαίνει αντίθετα το ποτάμι και μπλέχτηκε μέσα στα δίχτυα. Σκύβοντας να την ξεμπλέξει, χαμογελώντας κάτω από το μουστάκι του, μου λέει:

–Ο Σολωμός είναι ψάρι, μωρέ; Αυτά σας μαθαίνουν στο σχολειό;

Άλλο πάλι και τούτο, σκέφτηκα. Μεγαλωμένη δίπλα στο κύμα, να περιμένω το σχολείο να μου μάθει, αν ο σολομός είναι ψάρι…

Πηγή: https://tovivlio.net/%CF%83%CE%BF%CE%BB%CF%89%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%AE-%CF%83%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BC%CF%8C%CF%82/

ΘΕΜΑ Α

Να παρουσιάσετε συνοπτικά σε 60-70 λέξεις τις απόψεις του συντάκτη του Κειμένου Ι για τον ρόλο του εκπαιδευτικού στο σύγχρονο σχολείο.

                                                                                                                                           Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β

Ερώτημα 1ο

Να παρουσιάσετε το επιχείρημα στην 5η παράγραφο του Κειμένου Ι. Πόσο πειστικό είναι, κατά τη γνώμη σας; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

                                                                                                                                           Μονάδες 15

Ερώτημα 2ο

Το Κείμενο ΙΙ χαρακτηρίζεται από έντονη χιουμοριστική διάθεση.

α) Να εντοπίσετε και να αναφέρετε τρεις διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται το χιούμορ. (μονάδες 6)

β) Να αξιολογήσετε τη λειτουργία του χιούμορ σε σχέση με τις προθέσεις της συντάκτριας. (μονάδες 4)

                                                                                                                                           Μονάδες 10

Ερώτημα 3ο

Να αξιολογήσετε τον τίτλο του Κειμένου Ι

α) ως προς τη σχέση με το περιεχόμενο του κειμένου (μονάδες 9) και

β) ως προς την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητά του (μονάδες 6).

                                                                                                                                           Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Γ

Να σχολιάσετε το θέμα που, κατά τη γνώμη σας, θέτει το Κείμενο ΙΙΙ. Η απάντησή σας είναι ανάγκη να στηριχτεί σε δείκτες του κειμένου.

                                                                                                                                           Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με αφορμή την αναστολή λειτουργίας των σχολείων και την εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης, πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι πρόκειται για εξίσου αποτελεσματική μορφή εκπαίδευσης. 

Με βάση την πρόσφατη εμπειρία σας, γράφετε ένα άρθρο 350 λέξεων περίπου που θα δημοσιευτεί στο διαδίκτυο, με το οποίο θα παίρνετε θέση πάνω σε αυτό το ζήτημα. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παραπάνω άποψη; Τεκμηριώστε την απάντησή σας. Μπορείτε να αξιοποιήσετε στοιχεία και από τα Κείμενα Ι και ΙΙ.

                                                                                                                                           Μονάδες 30

ΠΗΓΗ