ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ στον Φάκελο εκπαιδευτικού

Στις διδακτικές προτάσεις του φακέλου για τον εκπαιδευτικό (στη Νεοελληνική Γλώσσα αναφέρομαι) οι συνάδελφοι σχεδιαστές περιλαμβάνουν και διαδικασίες αναστοχασμού (για τους μαθητές).

Στο πλαίσιο αυτό ο μαθητής καλείται (μεταξύ άλλων) να αξιολογήσει το κείμενό του (ή άλλων συμμαθητών του) έχοντας κατά νου συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης και δείκτες επιτυχίας.

Κάποια από αυτά συνδέονται πού στενά με στοιχεία θεωρίας με τα οποία εξοικειώθηκε ο μαθητής στην ενότητα (κυρίως χαρακτηριστικά κειμενικού είδους, σύμφωνα με τα παλιά και γνωστά αλλά και σύμφωνα με τα νέα) και άλλα είναι πιο πιο παραδοσιακά πάνω στο τριμερές μοντέλο Περιεχόμενο, Μορφή, Δομή.

Σκέψεις (από συναδέλφους)

α) πώς είναι ακριβώς τα μοντέλα αξιολόγησης με τα οποία ο καθένας μας βαθμολογεί; πόσα “πρέπει” και πόσα “απαγορεύεται” περιλαμβάνουν; ποια είναι σωστά και ποια λάθος; ποια είναι σκόπιμα και ποια είναι εξεζητημένα;

β) πότε θα συνεννοηθούμε;

γ) δεν είναι απαραίτητο κάποια στιγμή να φτιάξουμε έναν πίνακα αξιολόγησης με σαφείς δείκτες ποιότητας;

δ) δεν είναι απαραίτητο να τον ξέρει ο μαθητής;

Όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι επιμένουμε στην παραγωγή λόγου και μπορούμε να ορίσουμε με σαφήνεια πώς θα είναι ένα θέμα παραγωγής λόγου

ΔΠ1
ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ

Α. Να συνεξετάσετε τις αφηγήσεις στο τρέιλερ της ταινίας Η Θεωρία των Πάντων και στο απόσπασμα «Δίχως όρια» από την αυτοβιογραφία του Stephen Hawking, ως προς τη στάση ζωής που προβάλλουν στο ζήτημα της αναπηρίας και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας, με συγκεκριμένα στοιχεία από τα κείμενα. Να παρουσιάσετε τα συμπεράσματά σας σχετικά με την εικόνα του ανθρώπου με αναπηρία που υποβάλλουν, σ’ ένα σύντομο άρθρο (100-150 λέξεων) που θα δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας. Να μην ξεχάσετε να δώσετε τίτλο στο άρθρο σας.

Β. Να συνεξετάσετε τις αφηγήσεις στο τρέιλερ της ταινίας Η Θεωρία των Πάντων και στο απόσπασμα «Δίχως όρια» από την αυτοβιογραφία του Stephen Hawking, ως προς την εικόνα του επιστήμονα – ερευνητή που προβάλλουν. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας, με συγκεκριμένα στοιχεία από τα κείμενα. Θεωρείτε ότι η εικόνα που δημιουργείται παραπέμπει σε στερεότυπα ή όχι; Ποια είναι η δική σας άποψη για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τον τρόπο δουλειάς ενός επιστήμονα – ερευνητή; Να παρουσιάσετε την απάντησή σας σε ένα άρθρο 250 περίπου λέξεων που θα δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας. Να μην ξεχάσετε να δώσετε τίτλο στο άρθρο σας.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (για το θέμα της αναπηρίας / ανάλογα διαμορφώνεται και το θέμα του επιστήμονα-ερευνητή):

·         Έχω καταγράψει τα κοινά σημεία που αναγνωρίζω στις δύο αφηγήσεις;

·         Επιβεβαιώνεται η στάση ζωής που προβάλλεται στα δύο κείμενα από τα κοινά σημεία που έχω καταγράψει;

·         Είναι ξεκάθαρο στο κείμενό μου σε ποιο/-α συμπέρασμα/-τα καταλήγω σχετικά με την εικόνα του ανθρώπου με αναπηρία που υποβάλλουν οι δυο αφηγήσεις;

·         Αξιοποιώ τα στοιχεία που έχω συγκεντρώσει και καταγράψει, για να υποστηρίξω το συμπέρασμα/τα συμπεράσματά μου;

·         Έχω οργανώσει το κείμενό μου κατάλληλα, έτσι ώστε στη θεματική μου περίοδο να εμφανίζεται η θέση που υποστηρίζω;

·         Η θέση που αναπτύσσω προκύπτει μόνο από τα κείμενα που διάβασα; Μήπως επηρεάζομαι και από άλλα δεδομένα στον τρόπο που «διαβάζω» τις δυο αφηγή-σεις και σκέφτομαι;

·         Έχω δώσει τον κατάλληλο τίτλο στο άρθρο μου; Ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο του κειμένου μου; Τι προσδοκίες δημιουργεί;

ΔΠ2
ΘΕΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ

«Ποιον ρόλο θα παίξει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τώρα που το προσφυγικό πρόβλημα φαίνεται να οξύνει την πολυεπίπεδη κρίση; Τι έχει φανερώσει η στάση της ελληνικής κοινωνίας τον τελευταίο καιρό; Τι σημαίνει το γεγονός ότι κατά την τελευταία εξαετία στην Ελλάδα έχουν διευρυνθεί τα όρια της ετερότητας, τι σημαίνει δηλαδή το ότι έχουν δημιουργηθεί νέες κατηγορίες «Άλλων» με αποτέλεσμα να αναπροσδιορίζονται οι ταυτότητες και οι σχέσεις στην Ελλάδα;»

Η δημοσιογράφος αποφασίζει να παρουσιάσει τις «φωνές» των νέων στα ερωτήματα που έχει θέσει στο άρθρο της. Να δώσετε την προσωπική σας άποψη σε ένα από τα ζητούμενα, η οποία θα δημοσιευτεί ως μικροσυνέντευξη 130-160 λέξεων στην ηλεκτρονική εφημερίδα. Να λάβετε υπόψη τα χαρακτηριστικά των μικροσυνεντεύξεων, έτσι όπως τα μελετήσατε κατά την επεξεργασία των κειμένων. Να σκεφτείτε και να καταγράψετε τον τίτλο που θα προτείνετε στη δημοσιογράφο, για να συμπεριλάβει ως τίτλο της μικροσυνέντευξής σας.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

·         Εκφράζομαι σε πρώτο πρόσωπο;

·         Απαντώ σε ένα από τα ερωτήματα της δημοσιογράφου (όπως μου ζητείται από τη διατύπωση της εργασίας μου);

·         Γράφω απλά, κατανοητά, προσεγμένα (π.χ. με μικρές περιόδους λόγου);

·         Διατυπώνω τη θέση μου με σαφήνεια και την υποστηρίζω με κάποιο παράδειγμα, με ένα επιχείρημα ή με μία αναλογία;

·         Έδωσα τον κατάλληλο τίτλο στο κείμενό μου; Ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο του λόγου μου; Τι προσδοκίες δημιουργεί;

·         Μπορώ επίσης: Να χρησιμοποιήσω μεταφορικό λόγο, αν αυτό με διευκολύνει στη διατύπωση της σκέψης μου. Να αξιοποιήσω στοιχεία από τα κείμενα που με διευκολύνουν στην έκφρασή μου. Να χρησιμοποιήσω λεξικό, για να επιβεβαιώσω την ορθογραφία μου, τη σημασία λέξεων που με προβληματίζουν.

ΔΠ3
Προτείνονται διάφορες δραστηριότητες με θέμα την/μια τουριστική καμπάνια του ΕΟΤ (από έκθεση συμπερασμάτων συνεξέτασης μέχρι ηλεταχυδρομικά μηνύματα και αναφορά για την ανάληψη σχετικής καμπάνιας)
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
• Γράφω απλά, κατανοητά, προσεγμένα (π.χ. με μικρές περιόδους λόγου);
• Διατυπώνω τη θέση μου με σαφήνεια και την υποστηρίζω με κάποιο παράδειγμα, με ένα επιχείρημα ή με μία αναλογία;
• Χρησιμοποιώ την αναφορική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας και πώς αυτό με διευκολύνει στη διατύπωση της σκέψης μου;
• Χρησιμοποίησα στοιχεία από τα κείμενα που με διευκόλυναν στην έκφρασή μου;
• Έχω καταγράψει τα κοινά σημεία που αναγνωρίζω στα δύο κείμενα;
• Αξιοποιώ τα στοιχεία που έχω συγκεντρώσει και καταγράψει, για να υποστηρίξω το
συμπέρασμά /τα συμπεράσματά μου;
• Έχω οργανώσει το τελικό μου προϊόν με ευσύνοπτο τρόπο;

• Οι θέσεις που αναπτύσσω προκύπτουν μόνο από τα κείμενα και τις αφίσες που «διάβασα»; Μήπως επηρεάζομαι και από άλλα δεδομένα στον τρόπο που «διαβάζω» τους διαθέσιμους σημειωτικούς πόρους και σκέφτομαι;

ΔΠ4
Γραπτή ανάπτυξη/τεκμηρίωση σκέψεων

1. Αφού δείτε και μελετήσετε το βίντεο με τα κινούμενα σχέδια για το τραγούδι του Moby «Μήπως έχεις χαθεί στον κόσμο, όπως εγώ», να αναπτύξετε σε δύο παραγράφους το θέμα στο οποίο αναφέρεται ο τίτλος του τραγουδιού και το περιεχόμενό του, όπως αποδίδεται με τα κινούμενα σχέδια του Steve Cutts. Ο σκοπός σας είναι να παρουσιάσετε το τραγούδι του Moby και τα κινούμενα σχέδια του Cutts, αναρτώντας το κείμενό σας στο ηλεκτρονικό περιοδικό του σχολείου.

2. Να αντιπαρατεθείτε στην άποψη του δημιουργού του βίντεο και να παρουσιάσετε μια διαφορετική/εναλλακτική άποψη για το θέμα του, η οποία θεωρείτε ότι ανταποκρίνεται καλύτερα στους στίχους του τραγουδιού του Moby «Μήπως έχεις χαθεί στον κόσμο, όπως εγώ». Ο σκοπός σας είναι να γράψετε μια κριτική 300 περίπου λέξεων για το τραγούδι του Moby και τα κινούμενα σχέδια του Cutts, αναρτώντας το κείμενό σας στο ηλεκτρονικό περιοδικό του σχολείου.

Κριτήρια αξιολόγησης γραπτών εργασιών

1. Η συνάφεια ερώτησης/θέματος και απάντησης/ανάπτυξης ως προς το περιεχόμενο.

2. Η πειστικότητα του λόγου (καταγραφή τουλάχιστον δύο επιχειρημάτων ή άλλων υποστηρικτικών στοιχείων για τη στήριξη μιας θέσης/άποψης).

3. Η σαφήνεια και η ακρίβεια της έκφρασης.

4. Η τήρηση των κανόνων της ορθογραφίας, της στίξης, της γραμματικής και του συντακτικού.

5. Η επιτυχής οργάνωση των σκέψεων ως προς τη επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα του κειμένου (συνοχή, αλληλουχία, κατάλληλο ύφος ανάλογα με τον σκοπό και τον αποδέκτη, τα τυπικά χαρακτηριστικά του κειμενικού είδους).

Ακολουθούν δύο πίνακες για την αξιολόγηση των προφορικών και των πολυτροπικών εργασιών που προτείνονται στο πλαίσιο του σεναρίου

Κριτήρια αξιολόγησης προφορικών εργασιών

1. Η συνάφεια ερώτησης/θέματος και απάντησης/ανάπτυξης ως προς το περιεχόμενο.

2. Η πειστικότητα του λόγου (καταγραφή τουλάχιστον δύο επιχειρημάτων ή άλλων υποστηρικτικών στοιχείων για τη στήριξη μιας θέσης/άποψης).

3. Η σαφήνεια και η ακρίβεια της έκφρασης.

4. Η λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία (γλώσσα του σώματος, επιτονισμός, παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία της επικοινωνίας).

5. Η επιτυχής οργάνωση των σκέψεων ως προς την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα (συνοχή, αλληλουχία, κατάλληλο ύφος ανάλογα με τον σκοπό και τον αποδέκτη, στοιχεία προφορικότητας).

Κριτήρια αξιολόγησης πολυτροπικών εργασιών

1. Η θεματική συνάφεια της ερώτησης/θέματος με τον σχεδιασμό του υλικού (εικόνες, ήχος, γραπτός λόγος).

2. Η σαφής και επικοινωνιακά αποτελεσματική μετάδοση του μηνύματος μέσα από τον επιτυχή συνδυασμό των σημειωτικών τρόπων.

3. Η συνετή χρήση πληροφοριών και η απουσία υπερφόρτωσης του μηνύματος.

ΔΕ10
Θέμα Παραγωγής Λόγου
• Κειμενικό είδος: επιχειρηματολογία.

• Περίσταση επικοινωνίας (κειμενικός τύπος, πομπός, δέκτης, αφορμή, σκοπός): ελεύθερη επιλογή.

• Θεματικοί άξονες: παρουσίαση των λόγων που καθιστούν αναγκαία την προστασία των διαλέκτων - κατάθεση προτάσεων, ώστε κάτι τέτοιο να επιτευχθεί.

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

Περιεχόμενο:	Μορφή:	Δομή:
-Κατανόηση θέματος (κατάλληλα στοιχεία για τον πρόλογο και επίλογο, εύστοχη αντιμετώπιση και των δύο συνήθως ζητουμένων του θέματος). -Απόψεις, ιδέες (επάρκεια απόψεων και ιδεών που εκφράζονται στο κείμενο, πειστικότητα, πρωτοτυπία). -Ανάπτυξη ιδεών (επαρκής ή ανεπαρκής τεκμηρίωση των επιχειρημάτων).	-Έκφραση (ορθότητα και ακρίβεια διατύπωσης, ορθή χρήση των λέξεων σε παραδειγματικό και συνταγματικό άξονα). -Λεξιλόγιο (πλούσιο, ανάλογο με την επικοινωνιακή περίσταση, βασικό, περιορισμένο, ανεπαρκές). - Ορθογραφία και στίξη. -Μορφή (ευανάγνωστο κείμενο, σαφής διάκριση παραγράφων, καλαισθησία).	-Συνεκτικότητα (νοηματική συνάφεια και αλληλουχία νοημάτων με σαφήνεια και φυσικότητα). -Συνοχή (σωστή σύνδεση προτάσεων, περιόδων, παραγράφων, ανάλογα με τον στόχο του γράφοντα, π.χ. δήλωση χρόνου, αιτίας προϋπόθεσης κ.τ.λ.). -Επικοινωνιακό πλαίσιο (ύφος κατάλληλο για την επικοινωνιακή περίσταση, ομοιόμορφο, χρήση κατάλληλων μέσων πειθούς).

ΔΕ11

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ (επιλέξτε ανά θρανίο ένα από τα δύο)

1. Ως συντάκτες της σχολικής ιστοσελίδας που παρακολούθησαν τον συγκεκριμένο δομημένο διάλογο, να γράψετε ένα ρεπορτάζ τεσσάρων παραγράφων (εισαγωγή / παρουσίαση του αγώνα - επιχειρήματα Λόγου / αντίκρουση – επιχειρήματα Αντιλόγου / αντίκρουση - συμπέρασμα), χρησιμοποιώντας τις σημειώσεις (Φύλλο Εργασίας Κριτών) που κρατήσατε κατά τη διάρκεια του αγώνα.

2. Ως συντάκτες της σχολικής ιστοσελίδας που παρακολούθησαν τον συγκεκριμένο δομημένο διάλογο, να γράψετε ένα κείμενο προβληματισμού σχετικά με τη σκοπιμότητα συνέχισης της εξερεύνησης του διαστήματος, χρησιμοποιώντας τις σημειώσεις (Φύλλο Εργασίας Κριτών) που κρατήσατε κατά τη διάρκεια του αγώνα. Το κείμενο να έχει έκταση τεσσάρων παραγράφων (εισαγωγή / παρουσίαση του προβλήματος - προσωπική θέση - αντίλογος & αντίκρουση - συμπέρασμα).

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

1ου ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ

Περιεχόμενο

• Εντόπισα τα βασικά επιχειρήματα του Λόγου και του Αντιλόγου;

• Τα απέδωσα με ακρίβεια;

• Απέφυγα τα προσωπικά σχόλια;

Μορφή

• Χρησιμοποίησα το κατάλληλο ύφος για ένα ρεπορτάζ (πληροφοριακό);

• Υπήρχε στο κείμενό μου σαφήνεια στην έκφραση και ακρίβεια στο λεξιλόγιο;

• Τήρησα τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, την ορθογραφία και τη στίξη;

• Ήταν ευανάγνωστο το κείμενό μου;

Δομή

• Τήρησα τις κειμενικές συμβάσεις του ρεπορτάζ (βλ. «ανεστραμμένη πυραμίδα»);

• Χρησιμοποίησα σωστά τις μεταδιατυπώσεις;

• Είχε ο λόγος μου συνοχή και συνεκτικότητα;

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

2ου ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ

Περιεχόμενο

• Έγινε σαφής ο σκοπός για τον οποίο έγραψα αυτό το άρθρο προβληματισμού;

• Αξιοποίησα επαρκώς τις σημειώσεις μου από τον αγώνα;

• Ήταν επαρκείς οι απόψεις που χρησιμοποίησα, για να προβάλω την προσωπική μου θέση;

• Τεκμηρίωσα επαρκώς τις ιδέες μου με λογικά επιχειρήματα και αξιόπιστα τεκμήρια;

Μορφή

• Χρησιμοποίησα το κατάλληλο ύφος για ένα κείμενο ερμηνευτικής δημοσιογραφίας; (π.χ. ονοματοποίηση, παθητικοποίηση, επιστημική και δεοντική τροπικότητα);

• Υπήρχε στο κείμενό μου σαφήνεια στην έκφραση και ακρίβεια στο λεξιλόγιο;

• Τήρησα τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, την ορθογραφία και τη στίξη;

• Ήταν ευανάγνωστο το κείμενό μου;

Δομή

• Τήρησα τις κειμενικές συμβάσεις της ερμηνευτικής δημοσιογραφίας (π.χ. τίτλος, αφόρμηση από την επικαιρότητα);

• Είχε ο λόγος μου συνοχή και συνεκτικότητα;

ΔΠ 16
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ
Περιεχόμενο

• Αξιοποίησα επαρκώς τα δεδομένα που άντλησα από τις καταγραφές των Πινάκων «βλέπω - σκέφτομαι - αναρωτιέμαι» και τις πληροφορίες από το φωτογραφικό λεύκωμα;

• Τεκμηρίωσα επαρκώς τις θέσεις μου με λογικά επιχειρήματα και αξιόπιστα τεκμήρια;

Μορφή

• Χρησιμοποίησα το κατάλληλο ύφος για ένα στοχαστικό - επιχειρηματολογικό κείμενο;

• Υπήρχε στο κείμενό μου σαφήνεια στην έκφραση και ακρίβεια στο λεξιλόγιο;

• Τήρησα τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, την ορθογραφία και τη στίξη;

• Ήταν ευανάγνωστο το κείμενό μου;

• (προαιρετικά) Συνοδεύτηκε το κείμενό μου με το κατάλληλο οπτικό υλικό;

ΠΗΓΗ