ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΝΕΞΕΤΑΣΗΣ: Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Εισαγωγικό σημείωμα

Η Ελίνα Σιακαντάρη είναι ψυχολόγος. Αρθρογραφεί για θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο και τις σχέσεις του. Έχει πλούσιο συγγραφικό έργο.

Η γυναίκα στη σύγχρονη κοινωνία

Με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά. Η γυναίκα παλιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως λόγω του ότι ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών, με «τα του σπιτιού» και οι προσωπικές της ανάγκες έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα. Έτσι ο άντρας ήταν αυτός ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη ισχύ από οικονομικής άποψης και όχι μόνο. Ήταν αυτός που είχε το ρόλο του «θηρευτή» που διεκδικούσε το «θήραμά» του.

  Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα έχουν μεταβληθεί και η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει πάνω στην κοινωνική σκακιέρα.  Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα και δεν διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνονται καλύτερα στο θέμα του γάμου, και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια παντρεύονται σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία. Προτεραιότητα γι’ αυτές δεν αποτελεί πάντα η οικογένεια , αλλά η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία.

  Όσον αφορά τον άντρα, φαίνεται πως έχει χάσει πια το ρόλο του «κυνηγού» και στέκεται αμήχανος μπροστά στον καινούριο ρόλο της ανεξάρτητης και δυναμικής γυναίκας. Ο άντρας συχνά αισθάνεται αδύναμος  καθώς βλέπει ότι η γυναίκα μπορεί πλέον να τα βγάλει πέρα μόνη της και ότι δεν τον έχει τόσο μεγάλη ανάγκη. Η πραγματικότητα αυτή βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα που κυριαρχούσε στο παρελθόν όπου ο άντρας ήταν ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Στη σημερινή πραγματικότητα οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, αφού συχνά οι σύζυγοι βρίσκονται σε ανταγωνιστική θέση.

  Ένα ακόμη παράδειγμα όπου δείχνει την αλλαγή που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, αποτελεί το γεγονός ότι η γυναίκα αποφασίζει πολύ πιο εύκολα για το διαζύγιο σε σχέση με το παρελθόν. Είναι πλέον οικονομικά ανεξάρτητη και δε διστάζει να ρισκάρει παρά το κόστος. Αντιλαμβάνεται όμως ότι μπορεί να συνεχίσει τη συναισθηματική και σεξουαλική της ζωή και να σταθεί και πάλι στα πόδια της.

  Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους, σε αυτό της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης γυναίκας, της καλής νοικοκυράς κ.ο.κ. Στην προσπάθειά της να ανταποκριθεί σε όλα αυτά και να είναι «σωστή», όπως προστάζει η κοινωνία, συχνά πιέζεται, αγχώνεται και εξαντλείται. Η ανάγκη που προβάλλεται, είναι η γυναίκα να κρατήσει τις λεπτές ισορροπίες που απαιτούνται ανάμεσα στις υποχρεώσεις της ως μητέρας και νοικοκυράς, από τη μία και ως εργαζόμενης, από την άλλη. Παράλληλα, δε θα πρέπει ποτέ να ξεχνάει και το ρόλο της ως γυναίκας. Θα πρέπει να φροντίζει τον εαυτό της, την εμφάνισή της, έτσι ώστε να εκπέμπει τη σεξουαλικότητα που απαιτείται.  Δε θα πρέπει να απορροφάται από τις ποικίλες υποχρεώσεις  στη δουλειά και στο σπίτι (φροντίδα των παιδιών, καθάρισμα, μαγείρεμα κ.α.) και να ξεχνά ότι είναι και γυναίκα- σύζυγος και ότι θα πρέπει να αφιερώνει και τον απαιτούμενο χρόνο και γι’ αυτό το κομμάτι του εαυτού της. Καθοριστικό ρόλο βέβαια σε κάθε περίπτωση διαδραματίζει και ο σύζυγος, ο οποίος θα πρέπει να τη βοηθά, να τη στηρίζει και να μην πάψει ποτέ να την κάνει να αισθάνεται ότι είναι σημαντική γι’ αυτόν.

Ελίνα Σιακαντάρη

www.siakantari.gr

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1^η δραστηριότητα

Α1. «Η γυναίκα παλιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως λόγω του ότι ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών, με «τα του σπιτιού» και οι προσωπικές της ανάγκες έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα». Σύμφωνα με τη συντάκτρια, όσα αναφέρονται στο απόσπασμα βελτιώθηκαν στα χρόνια που πέρασαν; (70-90 λέξεις).

 

Α2. Ποιες από τις παρακάτω απόψεις θεωρείτε ότι ανταποκρίνονται στο νόημα του κειμένου; Να αιτιολογήσετε με συντομία την άποψή σας.

α) Η θέση της γυναίκας σήμερα έχει βελτιωθεί σε σχέση με αυτήν του παρελθόντος.

β) Η σύγχρονη γυναίκα εξακολουθεί να έχει σε προτεραιότητα τη σκέψη για δημιουργία οικογένειας.

γ) Η γυναίκα δε θα πρέπει να απορροφάται από τις υποχρεώσεις του σπιτιού και της εργασίας της.

 

2^η δραστηριότητα

Α3. Πώς αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος; («Τα τελευταία χρόνια…. οικονομική ανεξαρτησία»).

Α4. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις του κειμένου. αντιλαμβανόταν, ισχύ, ανεξαρτησία, ρισκάρει, ξεχνά.

Α5. Αυτόνομο, μεταβληθεί, αντίθεση, κυρίαρχος, σύγχρονη,: Από το δεύτερο συνθετικό των λέξεων να σχηματίσετε μια νέα σύνθετη λέξη.

3^η δραστηριότητα

Α6. Πιστεύετε πως η γυναίκα, στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, έχει εξισωθεί με τον άντρα ή υπάρχουν παράγοντες που δυσχεραίνουν την εξίσωσή της; Να αναπτύξετε τις σκέψεις σας σε ένα κείμενο 200-250 λέξεων, που θα δημοσιεύσετε στην εφημερίδα στου σχολείου σας.

 

Β. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Εισαγωγικό σημείωμα

Ο ποιητής Γιώργος Δουατζής έγραψε το ποίημα «Δέρας» ως συμβουλή στην εκδήλωση «Όχι στη βία κατά των γυναικών».

Δέρας[1]

 

Αυτή η κραυγή απόγνωσης δεν είναι η δική σου

Εγώ έμαθα να ακούω τη φωνή σου σε τραγούδια

 

Αυτό το ματωμένο στήθος δεν είναι το δικό σου

Εγώ έμαθα να μου δίνει περήφανη και ζωογόνα ομορφιά

 

Αυτή η πληγή δεν είναι στα δικά σου σκέλια

Εγώ έμαθα να βλέπω εκεί την Άνοιξη-ζωής πηγή

 

Αυτά τα τρομαγμένα μάτια δεν είναι τα δικά σου

Εγώ έμαθα να βυθίζομαι στη γαλήνια θάλασσά τους

 

Αυτό που φαίνεται δεν είσαι εσύ, αλλά έργο κτήνους με δέρας ανθρώπινο

 

Ήσουν, θα είσαι ολόκληρη, προσκυνητάρι ιερό που τάχτηκα

να σε δροσίζω με σπονδές

 

Είσαι, θα είσαι, ήσουνα μια τρυφερή αγκαλιά, γυναίκα, μάνα, φίλη, ερωμένη, αδελφή, ταγμένη να γεννάς αγάπη, δύναμη κι ελπίδα

 

Το σπαρακτικό που είδα κι ένιωσα, δεν θα επιτρέψω

να υπάρξει, να το ξαναδώ

 

Γιώργος Δουατζής, Το κόκκινο κασκόλ,

Εκδόσεις Μανδραγόρας, Αθήνα, 2016

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1^η δραστηριότητα

Β1. «Είσαι, θα είσαι, ήσουνα μια τρυφερή αγκαλιά, γυναίκα, μάνα, φίλη, ερωμένη, αδελφή, ταγμένη να γεννάς αγάπη, δύναμη κι ελπίδα». Να αναλύσετε το περιεχόμενο της πιο πάνω στροφής σε ένα κείμενο 50-60 λέξεων.

2^η δραστηριότητα

Β2. Να σχολιάσετε την εναλλαγή του γ’ ενικού και α’ ενικού ρηματικού προσώπου από τον ποιητή. Τι εξυπηρετεί η επιλογή αυτή;

Β3. Να επισημάνετε τρία χαρακτηριστικά της νεωτερικής ποίησης στην οποία ανήκει το ποίημα που σας δόθηκε. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές σε αυτό.

Β4. «Εγώ έμαθα να βυθίζομαι στη γαλήνια θάλασσά τους».

«Ήσουν, θα είσαι ολόκληρη, προσκυνητάρι ιερό που τάχτηκα να σε δροσίζω με σπονδές». Ποιο σχήμα λόγου παρατηρείτε σε καθέναν από αυτούς τους στίχους και ποια η σημασία του;

3^η δραστηριότητα

Β5. Ως νέος με ευαισθησίες και θεωρώντας ότι η βία κατά των γυναικών συνιστά όνειδος για τον πολιτισμό μας, ποιους τρόπους θα προτείνατε προκειμένου να εξαλειφθεί το φαινόμενο αυτό; Να αναπτύξετε τις σκέψεις σας σε ένα κείμενο 100-150 λέξεων.

---

[1] Κατεργασμένο ή ακατέργαστο δέρμα ζώου.